vir fortis cum malā fortunā

fortūna, ae (archaic gen. sing. fortunas, like familias, escas, vias, etc., Naev. ap. Prisc. p. 679 P.), f. [lengthened from fors; cf. Nep-tunus, v. Corss. Ausspr. 1, 434], chance, hap, luck, fate, fortune (good or ill; syn.: casus, fors; fatum, providentia).

In gen.:

quid est enim aliud fors, quid fortuna, quid casus, quid eventus, nisi cum sic aliquid cecidit, sic evenit, ut vel non cadere atque evenire, vel aliter cadere atque evenire potuerit? quo modo ergo id, quod temere fit caeco casu et volubilitate fortunae, praesentiri et praedici potest?

Cic. Div. 2, 6, 15:

si haec habent aliquam talem necessitatem: quid est tandem quod casu fieri aut forte fortuna putemus? Nihil enim est tam contrarium rationi et constantiae quam fortuna: ut mihi ne in deum quidem cadere videatur, ut sciat, quid casu et fortuito futurum sit. Si enim scit, certe illud eveniet: sin certe eveniet, nulla fortuna est: est autem fortuna: rerum igitur fortuitarum nulla praesensio est, etc.,

id. ib. 2, 7, 18 sq.:

sed haec fortuna viderit, quoniam ratio non gubernat,

id. Att. 14, 11, 1:

vir ad casum fortunamque felix,

id. Font. 15 fin.:

si tot sunt in corpore bona, tot extra corpus in casu atque fortuna... plus fortunam quam consilium valere,

id. Tusc. 5, 9, 25; cf.:

(bona) posita non tam in consiliis nostris quam in fortunae temeritate,

id. Lael. 6, 20:

adversante fortuna,

id. Rep. 2, 16 fin.; id. Mur. 31, 64:

quorum ego causa timidius me fortunae committebam,

id. Att. 9, 6, 4:

fortunae rotam pertimescere,

id. Pis. 10, 22: secundam fortunam pulcherrime: adversam aeque ferre, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 6; cf.:

prospera adversave fortuna,

Cic. N. D. 3, 37, 89:

spoliatam fortunam conferre cum florente fortuna,

id. Pis. 16, 38:

integra fortuna (opp. afflicta),

id. Sull. 31 fin.:

florentissima (opp. durior),

id. Att. 10, 4, 4:

non praecipua, sed par cum ceteris fortunae condicio,

id. Rep. 1, 4:

optima,

id. ib. 3, 17 fin.:

rei publicae fortuna fatalis,

id. Sest. 7, 17:

belli,

Caes. B. C. 2, 6, 1; id. B. G. 1, 36, 3:

se suas civitatisque fortunas ejus fidei permissurum,

Caes. B. G. 5, 3 fin. (cf. II. B. 1. fin. infra.).—Prov.:

fortuna miserrima tuta est,

Ov. P. 2, 2, 31:

fortuna meliores sequitur,

Sall. H. 1, 48, 15 (Dietsch): fortuna cum blanditur, captatum venit, Publ. Syr. 167 (Rib.): fortes fortuna adjuvat; v. fortis, II. A. fin. —

Personified: Fortuna, the goddess of fate, luck, or fortune, Fortune: He. Respice me. Er. Fortuna quod nec facit nec faciet me jubes, Plaut. Capt. 4, 2, 54:

nequiquam tibi Fortuna faculam lucrifica adlucere volt,

id. Pers. 4, 3, 47:

quo in genere vel maxime est Fortuna numeranda,

Cic. N. D. 3, 24, 61:

heu, Fortuna, quis est crudelior in nos te deus?

Hor. S. 2, 8, 61:

saeviat atque novos moveat Fortuna tumultus,

id. ib. 2, 2, 126:

Fortunae fanum antiquum (Syracusis),

Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119:

Fortunae in gremio sedens,

id. Div. 2, 41, 85 sq.:

bona Fortuna,

id. Verr. 2, 4, 3 fin.:

Malam Fortunam in aedis te adduxi meas,

Plaut. Rud. 2, 6, 17:

mala Fortuna,

Cic. Leg. 2, 11, 28; id. N. D. 3, 25, 63: Fors Fortuna;

v. fors: Fortunae filius,

child of fortune, fortune's favorite, Hor. S. 2, 6, 49; v. filius.

In partic.

Without secunda or adversa, either good luck or ill luck, according to the context.

For fortuna secunda, good luck, good fortune, prosperity:

reliquum est, ut de felicitate pauca dicamus... Maximo, Marcello, Scipioni... non solum propter virtutem, sed etiam propter fortunam saepius imperia mandata,

Cic. de Imp. Pomp. 16, 47:

judicium hoc omnium mortalium est, fortunam a deo petendam,

id. N. D. 3, 36, 88:

diuturna cum fortuna,

id. Div. 1, 20, 39:

superbum se praebuit in fortuna,

id. Att. 8, 4, 1:

non solum ipsa fortuna caeca est, sed eos etiam plerumque efficit caecos, quos complexa est,

id. Lael. 15, 54:

a fortuna deseri,

Caes. B. G. 5, 34, 2: fortunam habere, to succeed, Liv. 24, 34, 1:

fortunam sibi facere,

id. 39, 40, 4; cf.:

fortunam sequi,

Tac. H. 4, 78:

habendam fortunae gratiam, quod, etc.,

Caes. B. C. 3, 73, 3:

dum fortuna fuit,

Verg. A. 3, 16:

deos precetur et oret, Ut redeat miseris, abeat fortuna superbis,

Hor. A. P. 201:

ut tu fortunam, sic nos te feremus,

id. Ep. 1, 8, 17:

venimus ad summum fortunae,

id. ib. 2, 1, 32:

ut te Confestim liquidus fortunae rivus inauret,

id. ib. 1, 12, 9:

occidit Spes omnis et fortuna nostri Nominis,

id. C. 4, 4, 71.—Prov.: Fortunam citius reperias quam retineas, Publ. Syr. 168 (Rib.).—Hence,

Per fortunas, i. e. for heaven's sake, Cic. Att. 5, 11, 1; 5, 13, 3; 3, 20, 1.—

For fortuna adversa, ill luck, mishap, misfortune, adversity (very rare):

Trojae renascens alite lugubri Fortuna tristi clade iterabitur,

Hor. C. 3, 3, 62:

ut arte Emendaturus fortunam,

id. S. 2, 8, 85.—

= condicio, state, condition, circumstances, fate, lot (class.;

a favorite expression of Cicero): est autem infima condicio et fortuna servorum,

Cic. Off. 1, 13, 41; cf.:

in infimi generis hominum condicione atque fortuna,

id. Mil. 34, 92:

(Lampsaceni) populi Romani condicione socii, fortuna servi,

id. Verr. 2, 1, 32, § 81;

so corresp. to condicio,

Quint. 3, 8, 50:

Aedui queruntur fortunae commutationem,

Caes. B. G. 7, 63:

ut non modo omnium generum, aetatum, ordinum omnes viri ac mulieres, omnis fortunae ac loci, sed, etc.,

Cic. Pis. 22, 52:

homines infimā fortunā,

id. Fin. 5, 19, 52:

inferiorem esse fortunā,

id. Fam. 13, 5, 2:

spes amplificandae fortunae,

id. Lael. 16, 59:

cui cessit triplicis fortuna novissima regni,

lot, share, Ov. M. 5, 368:

Arruns Camillam Circuit et quae sit fortuna facillima temptat,

opportunity, Verg. A. 11, 761: Gallus utrum avem, an gentem, an fortunam corporis significet, bodily condition (of a eunuch), Quint. 7, 9, 2.— Plur.:

quod si eo meae fortunae redeunt, abs te ut distrahar,

Ter. Phorm. 1, 4, 23:

omnes laudare fortunas meas, qui gnatum haberem tali ingenio praeditum,

id. And. 1, 1, 71:

ejus laudare fortunas, quod qua vellet ingredi posset,

Cic. Tusc. 5, 39, 115:

et secundas fortunas amittere coactus est, et in adversis sine ullo remedio permanere,

id. Sull. 23, 66; Caes. B. G. 5, 3, 5; 6, 7, 6.—

Transf., concr., fortunae, ārum, less freq. in the sing., property, possessions, goods, fortune.

Plur.:

tum propter rei publicae calamitates omnium possessiones erant incertae: nunc deum immortalium benignitate omnium fortunae sunt certae,

Cic. Rosc. Com. 12, 33:

bona fortunaeque,

id. Verr. 2, 1, 44, § 113:

pecunia fortunaeque,

id. Rosc. Am. 3, 7:

fortunas morte dimittere,

id. Tusc. 1, 6, 12:

et honore et auctoritate et fortunis facile civitatis suae princeps,

id. Rep. 2, 19:

fortunis sociorum consumptis,

Caes. B. G. 1, 11 fin.:

fortunarum pericula,

Quint. 4, 2, 122.—

Sing.:

quo mihi fortuna, si non conceditur uti?

Hor. Ep. 1, 5, 12:

nec mea concessa est aliis fortuna,

Ov. Tr. 5, 2, 57:

adiri nomen invidiosae fortunae Caesaris,

Vell. 2, 60, 1 Ruhnk.:

de fortuna, qua uterque abundabat,

Quint. 6, 1, 50:

fortunam in nominibus habere,

Dig. 4, 7, 40 fin.

fortūna, ae (archaic gen. sing. fortunas, like familias, escas, vias, etc., Naev. ap. Prisc. p. 679 P.), f. [lengthened from fors; cf. Nep-tunus, v. Corss. Ausspr. 1, 434], chance, hap, luck, fate, fortune (good or ill; syn.: casus, fors; fatum, providentia).

In gen.:

quid est enim aliud fors, quid fortuna, quid casus, quid eventus, nisi cum sic aliquid cecidit, sic evenit, ut vel non cadere atque evenire, vel aliter cadere atque evenire potuerit? quo modo ergo id, quod temere fit caeco casu et volubilitate fortunae, praesentiri et praedici potest?

Cic. Div. 2, 6, 15:

si haec habent aliquam talem necessitatem: quid est tandem quod casu fieri aut forte fortuna putemus? Nihil enim est tam contrarium rationi et constantiae quam fortuna: ut mihi ne in deum quidem cadere videatur, ut sciat, quid casu et fortuito futurum sit. Si enim scit, certe illud eveniet: sin certe eveniet, nulla fortuna est: est autem fortuna: rerum igitur fortuitarum nulla praesensio est, etc.,

id. ib. 2, 7, 18 sq.:

sed haec fortuna viderit, quoniam ratio non gubernat,

id. Att. 14, 11, 1:

vir ad casum fortunamque felix,

id. Font. 15 fin.:

si tot sunt in corpore bona, tot extra corpus in casu atque fortuna... plus fortunam quam consilium valere,

id. Tusc. 5, 9, 25; cf.:

(bona) posita non tam in consiliis nostris quam in fortunae temeritate,

id. Lael. 6, 20:

adversante fortuna,

id. Rep. 2, 16 fin.; id. Mur. 31, 64:

quorum ego causa timidius me fortunae committebam,

id. Att. 9, 6, 4:

fortunae rotam pertimescere,

id. Pis. 10, 22: secundam fortunam pulcherrime: adversam aeque ferre, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 6; cf.:

prospera adversave fortuna,

Cic. N. D. 3, 37, 89:

spoliatam fortunam conferre cum florente fortuna,

id. Pis. 16, 38:

integra fortuna (opp. afflicta),

id. Sull. 31 fin.:

florentissima (opp. durior),

id. Att. 10, 4, 4:

non praecipua, sed par cum ceteris fortunae condicio,

id. Rep. 1, 4:

optima,

id. ib. 3, 17 fin.:

rei publicae fortuna fatalis,

id. Sest. 7, 17:

belli,

Caes. B. C. 2, 6, 1; id. B. G. 1, 36, 3:

se suas civitatisque fortunas ejus fidei permissurum,

Caes. B. G. 5, 3 fin. (cf. II. B. 1. fin. infra.).—Prov.:

fortuna miserrima tuta est,

Ov. P. 2, 2, 31:

fortuna meliores sequitur,

Sall. H. 1, 48, 15 (Dietsch): fortuna cum blanditur, captatum venit, Publ. Syr. 167 (Rib.): fortes fortuna adjuvat; v. fortis, II. A. fin. —

Personified: Fortuna, the goddess of fate, luck, or fortune, Fortune: He. Respice me. Er. Fortuna quod nec facit nec faciet me jubes, Plaut. Capt. 4, 2, 54:

nequiquam tibi Fortuna faculam lucrifica adlucere volt,

id. Pers. 4, 3, 47:

quo in genere vel maxime est Fortuna numeranda,

Cic. N. D. 3, 24, 61:

heu, Fortuna, quis est crudelior in nos te deus?

Hor. S. 2, 8, 61:

saeviat atque novos moveat Fortuna tumultus,

id. ib. 2, 2, 126:

Fortunae fanum antiquum (Syracusis),

Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119:

Fortunae in gremio sedens,

id. Div. 2, 41, 85 sq.:

bona Fortuna,

id. Verr. 2, 4, 3 fin.:

Malam Fortunam in aedis te adduxi meas,

Plaut. Rud. 2, 6, 17:

mala Fortuna,

Cic. Leg. 2, 11, 28; id. N. D. 3, 25, 63: Fors Fortuna;

v. fors: Fortunae filius,

child of fortune, fortune's favorite, Hor. S. 2, 6, 49; v. filius.

In partic.

Without secunda or adversa, either good luck or ill luck, according to the context.

For fortuna secunda, good luck, good fortune, prosperity:

reliquum est, ut de felicitate pauca dicamus... Maximo, Marcello, Scipioni... non solum propter virtutem, sed etiam propter fortunam saepius imperia mandata,

Cic. de Imp. Pomp. 16, 47:

judicium hoc omnium mortalium est, fortunam a deo petendam,

id. N. D. 3, 36, 88:

diuturna cum fortuna,

id. Div. 1, 20, 39:

superbum se praebuit in fortuna,

id. Att. 8, 4, 1:

non solum ipsa fortuna caeca est, sed eos etiam plerumque efficit caecos, quos complexa est,

id. Lael. 15, 54:

a fortuna deseri,

Caes. B. G. 5, 34, 2: fortunam habere, to succeed, Liv. 24, 34, 1:

fortunam sibi facere,

id. 39, 40, 4; cf.:

fortunam sequi,

Tac. H. 4, 78:

habendam fortunae gratiam, quod, etc.,

Caes. B. C. 3, 73, 3:

dum fortuna fuit,

Verg. A. 3, 16:

deos precetur et oret, Ut redeat miseris, abeat fortuna superbis,

Hor. A. P. 201:

ut tu fortunam, sic nos te feremus,

id. Ep. 1, 8, 17:

venimus ad summum fortunae,

id. ib. 2, 1, 32:

ut te Confestim liquidus fortunae rivus inauret,

id. ib. 1, 12, 9:

occidit Spes omnis et fortuna nostri Nominis,

id. C. 4, 4, 71.—Prov.: Fortunam citius reperias quam retineas, Publ. Syr. 168 (Rib.).—Hence,

Per fortunas, i. e. for heaven's sake, Cic. Att. 5, 11, 1; 5, 13, 3; 3, 20, 1.—

For fortuna adversa, ill luck, mishap, misfortune, adversity (very rare):

Trojae renascens alite lugubri Fortuna tristi clade iterabitur,

Hor. C. 3, 3, 62:

ut arte Emendaturus fortunam,

id. S. 2, 8, 85.—

= condicio, state, condition, circumstances, fate, lot (class.;

a favorite expression of Cicero): est autem infima condicio et fortuna servorum,

Cic. Off. 1, 13, 41; cf.:

in infimi generis hominum condicione atque fortuna,

id. Mil. 34, 92:

(Lampsaceni) populi Romani condicione socii, fortuna servi,

id. Verr. 2, 1, 32, § 81;

so corresp. to condicio,

Quint. 3, 8, 50:

Aedui queruntur fortunae commutationem,

Caes. B. G. 7, 63:

ut non modo omnium generum, aetatum, ordinum omnes viri ac mulieres, omnis fortunae ac loci, sed, etc.,

Cic. Pis. 22, 52:

homines infimā fortunā,

id. Fin. 5, 19, 52:

inferiorem esse fortunā,

id. Fam. 13, 5, 2:

spes amplificandae fortunae,

id. Lael. 16, 59:

cui cessit triplicis fortuna novissima regni,

lot, share, Ov. M. 5, 368:

Arruns Camillam Circuit et quae sit fortuna facillima temptat,

opportunity, Verg. A. 11, 761: Gallus utrum avem, an gentem, an fortunam corporis significet, bodily condition (of a eunuch), Quint. 7, 9, 2.— Plur.:

quod si eo meae fortunae redeunt, abs te ut distrahar,

Ter. Phorm. 1, 4, 23:

omnes laudare fortunas meas, qui gnatum haberem tali ingenio praeditum,

id. And. 1, 1, 71:

ejus laudare fortunas, quod qua vellet ingredi posset,

Cic. Tusc. 5, 39, 115:

et secundas fortunas amittere coactus est, et in adversis sine ullo remedio permanere,

id. Sull. 23, 66; Caes. B. G. 5, 3, 5; 6, 7, 6.—

Transf., concr., fortunae, ārum, less freq. in the sing., property, possessions, goods, fortune.

Plur.:

tum propter rei publicae calamitates omnium possessiones erant incertae: nunc deum immortalium benignitate omnium fortunae sunt certae,

Cic. Rosc. Com. 12, 33:

bona fortunaeque,

id. Verr. 2, 1, 44, § 113:

pecunia fortunaeque,

id. Rosc. Am. 3, 7:

fortunas morte dimittere,

id. Tusc. 1, 6, 12:

et honore et auctoritate et fortunis facile civitatis suae princeps,

id. Rep. 2, 19:

fortunis sociorum consumptis,

Caes. B. G. 1, 11 fin.:

fortunarum pericula,

Quint. 4, 2, 122.—

Sing.:

quo mihi fortuna, si non conceditur uti?

Hor. Ep. 1, 5, 12:

nec mea concessa est aliis fortuna,

Ov. Tr. 5, 2, 57:

adiri nomen invidiosae fortunae Caesaris,

Vell. 2, 60, 1 Ruhnk.:

de fortuna, qua uterque abundabat,

Quint. 6, 1, 50:

fortunam in nominibus habere,

Dig. 4, 7, 40 fin.

com-pōno, posuī, positum, ere, zusammenlegen, - setzen, -stellen, I) im allg.: 1) vereinigend, a) zerstreute Ggstde. auf einem Punkte, α) lebl. Objj.: i intro et compone, quae tecum simul ferantur, Ter.: in quo (loco) erant ea composita, quibus rex te munerare constituerat, Cic. – m. in u. Akk., ligna in caminum, Cato: u. codicillos domino in acervum, Cato. – m. in u. Abl., tracta in qualo, Cato: uvas in (auf) tecto in (in) cratibus, Cato: corpus in membra divisum et in cista compositum, Iustin. – m. pro u. Abl., leges pro rostris, ICt. – β) leb. Objj., zusammenbringen, vereinigen, is (Saturnus) genus indocile ac dispersum montibus altis composuit, Verg.: et tabula una duos poterit componere amantes, Prop. – b) an sich getrennte Ggstde. neben-, aneinander od. ineinander fügend, seritur autem pronum et bina iuxta composita semina superque totidem, Plin. – m. Dat. od. m. cum u. Abl., latus lateri et cum pectore pectus, Lucil. fr.: virgineum latus Mercurio, betten zum M., Prop.: manibus manus atque oribus ora, Verg.

2) gegenüberstellend: a) eig., als Gegner zusammenstellen, -bringen, -paaren, gegenüberstellen, gew. m. cum u. Abl. od. m. inter se od. (poet.) m. Dat., α) zum Kampfe, bes. Gladiatoren (vgl. Manuzzi Cic. ep. 2, 8 in. Scott Sen. contr. 3, 16. p. 612 sqq. Bünem. Lact. 3, 28, 7), Samnitem cum Pacideiano,

————

Lucil. fr.: Threcem cum Threce, Sen.: ut non compositum melius (par sit) cum Bitho Bacchius, Hor.: gladiatores sub eodem magistro eruditos inter se, Quint.: se c. alci u. componi alci, sich einem (zum Zweikampf) stellen, Sil.: gladiator compositus ad pugnandum, Gell. 6 (7), 3, 31. – u. im Bilde, si quis casus duos inter se bonos viros composuerit, Quint.: ecce par deo dignum, vir fortis cum mala fortuna compositus, im Kampfe mit einem bösen Geschick, Sen.: u. cum hac (mala fortuna) se compositos ad proeliandum putant, Lact.: cum Christianus adversum minas et tormenta et supplicia componitur, Min. Fel.: pergis pugnantia secum frontibus adversis componere, Hor.: cum artibus mariti, simulatione filii bene composita, den Künsten des G. usw. wohl gewachsen (v. einer Frau), Tac. – β) vor Gericht zum Verhör zusammenstellen, gegenüberstellen, konfrontieren, Epicharis cum indice composita, Tac.: ubi cognitum reo, seque et libertum pari sorte componi, Tac. – b) übtr., vergleichend zusammenstellen, gegenüberstellen, m. Dat., dignitati alcis suam, Cic.: parva magnis, Verg. u. Ov.: homines divis, Catull. – m. cum u. Abl., Metelli dicta cum factis, Sall.: causam cum causa, Quint.

II) insbes.: 1) ein Ganzes aus einzelnen Teilen zusammensetzen, zusammenfügen, m. ex u. Abl., exercitus eius compositus ex variis gentibus, Sall.: genus humanum ex corpore et anima compositum est,

————

Sall. – So nun α) als mediz. t. t.: medicamenta, Cels.: emplastrum, Scrib.: venena, Ov. – m. ex u. Abl., narcissinum unguentum ex flore narcisso, Cels.: antidoton ex variis et inter se contrariis effectibus, Quint. – m. ad u. Akk., liquidum medicamentum ad idem (malum), Cels. – m. causā u. Genit., emplastrum calvariae causā, Cels. – β) v. Werkmeister, Erbauer usw., qui cuncta composuit (v. Weltschöpfer), Cic.: tu ita compone domum meam, ut etc., Vell.: c. urbem, Verg.: aggerem tumuli, Verg. – m. Dat. (wem?), templa deis, Ov. – m. Abl. (mit, aus), mensam gramine, Sil. – γ) v. Wortbildner, vitilitigatores ex vitiis et litigatoribus, Plin.: verba composita (Ggstz. verba simplicia), voces compositae, Quint. – δ) v. Schriftsteller, mündlich od. (gew.) schriftlich zusammensetzen, aufsetzen, verfassen, abfassen, entwerfen, librum, Cic.: libellos, Quint.: tristes libellos, Elegien, Prop.: artes rhetoricas, Cic.: commentarium consulatus sui, Cic.: interdictum, senatus consultum, Cic.: carmen, Hor. u. Suet.: poëma, Cic.: elegos, Hor.: versus, Quint.: orationem, Liv.: rationes familiares, Tac.: stipulationum formulas, Cic.: testimonium, Cic.: argumentum (ein Sujet), Cic. – m. Adv., alquid Latine, Suet.: exordium nimium apparate, Cornif. rhet. – c. bene, male, Quint. – m. Abl. (mit), blanditias tremulā voce, Tibull.: verba meditata manu trementi, Ov. – m. Abl. (wie), verba Aeschyleo cothurno, im äsch. K. (=

————

in ernstem Tone), Prop.: fortia virorum illustrium facta heroicis composita versibus, Amm. – m. Abl. caus., litteras nomine alcis, Liv. – m. de u. Abl., carmen de alqa re, Gell.: praecepta de liberorum educatione, Quint.: libellos de Helvidi ultione, Plin. ep.: volumen de tuenda sanitate, Cels.: artificium de iure belli, Cic.: aliquid de ratione dicendi, Quint. – m. ex u. Abl., liber ex alienis orationibus compositus, zusammengestoppelt, Cic. – m. ad od. in u. Akk., carmen ad lyram, Quint.: oratio ad conciliandos plebis animos composita, Liv.: verba ad religionem deorum composita, Cic.: carmina in hunc operis morem, Hor. – m. Dat. (wem?), Socrati reo orationem, Quint.: carmen, quale componi victoribus solet, ein Siegeslied, Quint. – m. Dat. (wofür? wozu?), c. carmen lyrae, Prop.: scaenae fabulas, Tac.: c. carmen celebrandae Metelli memoriae, Sen. – m. pro u. Abl. (für) u. in u. Akk. (gegen), libri, quos pro te et in illum composuisti, Plin. ep. 9, 1, 1.

2) zusammenlegen = niederlegen, bei legen, a) eig.: α) niederlassend, beiseitelegend, hemmend beilegen, einziehen, sinken lassen, niederlassen, -senken, armamenta (Takelwerk, naut. t. t., Ggstz. tollere arm.), Liv.; verb. armamenta complicare et componere (wo compl. auf die Segel, comp. auf den Mast usw. sich bezieht), Plaut.: c. arma, Hor.: altero erecto, altero composito supercilio, Quint.: gradibus compo-

————

sitis, mit langsamen, bedächtigen Schr., Verg. – β) einsammelnd, aufbewahrend, αα) Schätze, Vorräte usw. einbringen, einlegen, einmachen, aufbewahren (vgl. Thiel Verg. Aen. 8, 317. p. 193), opes, Verg.: composito securus acervo, Tibull. – bes. als t. t. der Landw. (Ggstz. depromere), condo et compono, quae mox depromere possim (im Bilde), Hor.: tergora suis, Col.: herbas, Col.: ostreas, Apic. – m. in u. Abl. od. bl. Abl., cepam in fidelia, Col.: herbam ollā novā, Scrib. – ββ) die Asche u. Gebeine eines Verstorbenen in eine Urne sammeln u. beisetzen, bestatten (vgl. Broukh. Tibull. 3, 2, 26), cinerem, Ov.: ossa alcis, Prop.: cinerem ossaque, Val. Flacc.: u. eine Pers. (= deren Asche u. Gebeine), Pisonem, Tac.: omnes suos, Hor.: sic ego componi versus in ossa velim, Tibull.: compositus prope cineres cognatos, Catull.: iunctos nos arena componet, begraben, Petr. – γ) auf ein Lager setzend od. legend, niederlegen, niederstrecken, hinstrecken, hinbetten, aulaeis se superbis aureā spondā, Verg. Aen. 1, 697 sq. – bes.: αα) einen Ermüdeten zur Ruhe betten, se thalamis, Verg.: defessa membra, Verg. – quiete compositi (Ggstz. vigilantes), Quint.: bene compositus somno vinoque, Ov. – dah. im Bilde, se c. in villa, sich auf seiner Villa zur Ruhe setzen, Plin. ep.: diem clauso Olympo, betten, Verg. (vgl. Thiel Verg. Aen. 1, 374). – ββ) einen (mit Gewändern, Bändern u.

————

Kränzen geschmückten) Leichnam auf das Paradebett hinlegen (griech. περιστέλλω, vgl. Casaub. Pers. 3, 104), componi in lecto, Sen.: componi lecto, Pers., od. toro, Ov. – δ) beschwichtigend beilegen, sich legen machen, motos fluctus, Verg.: cum mare compositum est, Ov.

b) übtr., was unruhig ist, zur Ruhe bringen, α) Zustände beilegen, beruhigen, beseitigen, schlichten, ausgleichen, beschwichtigen,controversias regum, Caes.: negotium (die Sache = den Prozeß), Suet.: discordias, Tac.: bellum, Sall.: seditionem, Liv. (versch. von unten no. 4, b, β). – controversias per colloquia, Caes.: plura moderatione magis quam vi, Tac.: contentiones sine ullo studio, Auct. b. Alex. – absol., coheredes mei componere et transigere cupiebant, Plin. ep. 5, 1, 7. – unpers., ut componeretur, daß der Streit beigelegt würde, daß eine friedliche Ausgleichung zustande käme, Cic. Rosc. Am. 136. Caes. b. c. 3, 16, 4. – β) ein Land, eine Völkerschaft, Versammlung zur Ruhe bringen, beruhigen, beschwichtigen (Ggstz. commovere), Armeniam, Tac.: rebelles barbarorum animos pace componi, Tac.: c. comitia praetorum, quod acriore ambitu exarserant, Tac.: u. oft compositi, zur Ruhe gebracht (v. Völkern usw.), Tac.; vgl. Walther Tac. ann. 12, 40. p. 108. – γ) ein aufgeregtes Gemüt, eine gemütlich aufgeregte Pers. beruhigen, beschwichtigen, animum, mentem,

————

Cels.: amicos aversos, versöhnen, Hor. Vgl. compositus no. 1.

3) etw. in eine gewisse Lage, Richtung, Stellung, Ordnung bringen, a) eig., α) übh., bes. als mediz. t. t., ore stamina, Cael. Aur.: si (infans in utero) forte aliter compositus est, eine andere Lage hat, Cels.: ideoque ossa sic se habent, ut aliquis composuit, gelegt, eingerichtet hat, Cels. – β) in die richtige Lage, Stellung bringen, diductis aedificia angulis vidimus moveri iterumque componi, daß Gebäude, die ihre winkelrechte Stellung verloren haben, erschüttert werden und dadurch wieder in die rechte Lage kommen, Sen. nat. qu. 6, 30, 4: ad ictum militaris gladii compositā cervice, zurechtgelegten, Sen. ad Marc. 26, 2. – u. als mediz. t. t., c. iugulum, das Schlüsselbein einrichten, Cels. 8, 8. no. 1. – γ) in gehörige Ordnung, Reihenfolge legen, aufstellen, zurechtlegen, zurechtstellen, ordnen, sidera, Cic.: signa (Bildsäulen), Cic.: aridum lignum, aufschichten, Hor.: quis id lignum ita composuisset? Gell.: c. specula ita, ut corpora possint detorquere in pravum, Sen.: quid in operibus manu factis tam compositum (Regelmäßiges) tamque compactum et coagmentatum inveniri potest? Cic. – u. als milit. t. t. = συντάττειν, Truppen taktisch, in Reih u. Glied aufstellen, ordnen, c. subsidia, Sall. fr.: insidias, einen Hinterhalt legen (versch. v. unten no. 4, b, γ), Tac. u. Eutr.:

————

composito agmine incedere, Tac.: exceptus compositis hostium ordinibus, geordneten, geschlossenen, Tac. – m. in u. Abl. u.a. Praepp., in secunda (acie) cohortes festinas, Sall. fr.: legionem pro ripa, Tac.: insidias in montibus, Iustin.: exercitum in hibernaculis, konzentrieren, Sall.: sua quemque apud signa, Tac. – m. in u. Akk. od. m. bl. Abl., classiarios in numeros legionis, Tac.: aciem per cuneos, Tac.: numero compositi (equites) in turmas, Verg.: eques compositus per turmas, Tac.: Frisios, Batavos propriis cuneis, Tac.: compositi firmis ordinibus, Tac.: iam acie compositi, Tac.; vgl. compositus no. 2, a. – m. ad u. Akk. od. bl. Dat. (zu), agmen ad iter magis quam ad pugnam compositum, Liv.: agmen ad omnes casus, Liv.: c. exercitum viae pariter et pugnae, Tac.: c. se ad confligendum, Sisenna fr.

b) übtr.: α) als rhet. t. t., die Worte gehörig stellen, ordnen, in gehöriger Ordnung aneinanderfügen, verba c. et quasi coagmentare, Cic.: c. et struere verba sic, ut etc., Cic.: quam lepide lexeis compostae, ut tesserulae, Lucil. fr.; vgl. compositus no. 2, b, α. – β) als publiz. t. t., was politisch in Unordnung, Verwirrung war, in Ordnung bringen, ordnen, regulieren, res, Liv.: res Germanicas, Suet.: Ardeae res seditione turbatas, Liv.: statum Orientis, Suet.

4) in eine gewisse Form bringen, zurechtlegen, zurechtmachen, ordnen, bilden, a) eig.: capillum

————

satis commode, Plaut.: composito et delibuto capillo, Cic.: c. comas, Ov. u. Quint.: crines, Verg.: neta texenda, Hier. ep. 130, 15: caput reticulo, Lampr. Heliog. 11, 7. – togam, die Toga zusammennehmen, zurechtlegen, ihr den gehörigen Faltenwurf geben, Hor. u. Quint.: ebenso se, sowohl übh. das Gewand als insbes. die Toga zusammennehmen, dem Gewande, der Toga den gehörigen Faltenwurf geben, Ov. u. Plin. ep. – pulvinum facili manu, Ov.: torum bene, Ov. – vultum, die Miene zurechtlegen, bald = eine ernste Miene, eine Amtsmiene annehmen, Plin. ep. u. Suet., bald = eine ruhige Miene annehmen, erkünsteln, Fassung in den Mienen erkünsteln, Quint., Tac. u. Plin. ep.: per ipsum compositum et fictum vultum lacrimae profunduntur, Sen. – m. Ang. wie? durch die Wendungen in od. ad modum, ad imaginem alcis rei u. dgl., so u. so zurechtlegen, einrichten, bilden, formen, gestalten, linamentum in modum collyrii, Cels.: utramque manum ad modum aliquid portantium, Quint.: circuli compositi ad imaginem earum vertebrarum, quae in spina sunt, Cels.: eodem modo compositum aliquid ex arido penicillo (Schwamme), Cels. – m. in od. ad u. Akk., cubile in ambitionem compositum, zum Prunk eingerichtet, Sen.: c. vultum ad speculum in terrorem, den Ausdruck des Schreckens geben, Suet.: orationis vultum ad id, quod efficere tendimus, Quint.: veste servili in

————

dissimulationem sui compositus, durch Sklaventracht unkenntlich gemacht, Tac.

b) übtr., in ein gewisses Verhältnis, in eine gewisse Verfassung bringen, α) übh. einrichten, gestalten, anlegen, anordnen, verordnen, entwerfen, ordnen, über etw. disponieren, itinera sic, ut etc., Cic.: sua rectius, Sall. fr.: quod adest, Hor.: compositā et constitutā re publicā, in einem geordneten u. festgefügten Staatswesen, Cic.: non emendata nec usque ad votum composita civitas, ein nach Wunsch geordneter St., Tac.: in consideranda componendaque causa totum diem ponere, Cic.: salvo iam et composito die, Plin. ep.: necdum compositis maturisve satis consiliis, Liv.: ex sententia omnibus rebus paratis compositisque, Sall.: in senatu cuncta longis aliorum principatibus composita decernuntur, was entworfen war, Tac. – m. ad od. in u. Akk. = zu etw. einrichten, für od. auf etw. berechnen, für etw. geeignet machen, auf etw. gefaßt machen, c. cultum victumque non ad nova exempla (nach der Mode), sed ut maiorum mores suadent, Sen.: auspicia ad utilitatem rei publicae composita, Cic.: c. omnia ad voluptatem multitudinis imperitae, Quint.: animum ad omnes casus, Quint.: cunctis ad tristitiam compositis, in allem der Ausdruck der Betrübnis, Tac.: c. animum vultumque ad abstinentiam, Plin. ep.: composita in magnificentiam oratio, eine in hochtrabenden Aus-

————

drücken abgefaßte Rede, Tac. – u. eine Person., oratorem ad haec omnia, Quint.: Vitellianos ad modestiam, bekehren, Tac.: se ad imitationem alcis od. veritatis, Quint.: se ad delicias memoriae suae, sich in die Launen seines Gedächtnisses fügen, Sen. rhet.: componi ad reverentiam, Hochachtung erheucheln, Tac.; vgl. compositus no. 3, b, β. – β) etw. mit einem andern entwerfen, verabreden, ab- od. ausmachen, über etw. übereinkommen, etw. festsetzen, bestimmen, im üblen Sinne = abkarten, bei Ang. mit wem? m. cum u. Abl. od. m. inter se, zB. rem c., Ter.: res c., res inter se c., Sall.: nocturnum hoc argumentum fingere et c., Liv.: c. fabulam Volsci belli, Liv.: iam ante adventum legatorum consilium, Liv.: societatem praedarum cum latronibus, Sall. fr.: crimen, Cic.: seditionem (versch. v. oben no. 2, b, α), Tac. hist. 4, 14: dolum, Sall.: diem rei gerendae, Liv.: locum beneficii tempusque, Tac. – m. folg. indir. Fragesatz, cum summa concordia, quos dimitterent, quos retinerent, composuerunt, Liv. 40, 40, 14. – m. folg. Infin., ii secretis colloquiis componunt Gallos concire, Tac. ann. 3, 40. – u. Pass. unpers., ut domi compositum cum Marcio erat, Liv. 2, 37, 1: u.m. folg. ut u. Konj., compositum erat inter ipsos, ut Latiaris strueret dolum, Tac. ann. 4, 68. – composito, Ter., Nep. u.a., u. ex composito, Sall. fr., Liv. u.a., u. de composito, Apul. apol. 1, nach Verabredung, verabredeterma-

————

ßen (s. Drak. Liv. 1, 9, 10. Mützell Curt. 7, 1, 5). – dah. prägn., c. alqm, jmd. (zu einer Übeltat) anstiften, alqm pretio, Sall. hist. fr. 1, 43 (46). – γ) etw. erkünsteln = ersinnen, aussinnen, anstiften, aushecken, erdichten, erheucheln, mendacia, Plaut.: crimen et dolum, Tac.: verba et fraudes, Prop.: insidias alci od. in alqm (versch. v. oben no. 3, a, γ), Tibull. u. Prop.: risum mendaci ore, Tibull.: rumorem, Tac. – δ) einen friedlichen Zustand zuwege bringen, ins reine bringen, stiften, pacem, Liv., Prop. u.a.: pacem his condicionibus, Liv.: pacem circa Brundusium, Vell.: pacem cum Philippo, Liv., cum Pyrrho, Iustin.: gratiam inter eas, Ter. – ⇒ Parag. Infin. componier, Catull. 68, 141. – Ungew. Perf. Act. composivere, Tac. ann. 4, 32: composeiverunt, Corp. inscr. Lat. 5, 7749, 2. – Partic. Perf. synkop. compostus, Lucil. fr. inc. 33 (bei Cic. de or. 3, 171). Varr. Atac. bei Sen. contr. 7, 2 (16). § 28 u. bei Sen. ep. 56, 6. Verg. Aen. 1, 249.

1) складывать (ligna in caminum, aliquid in acervum Cato); собирать ( genus dispersum V); соединять, приставлять ( manibus manūs atque oribus ora V)

2) слагать (carmen H, Su etc.; versus Q); сочинять, писать (libellos Q, Prp; orationem L, C)

3) строить, возводить (urbem, aggerem tumuli V; domum VP)

4) заключать (pacem cum aliquo L, Just; societatem cum aliquo Sl)

5) составлять, образовывать (exercitus compositus ex variis gentibus Sl; liber ex alienis orationibus compositus C)

6) составлять, приготовлять (venena O; unguentum ex flore narcisso CC)

7) воспитывать, формировать ( animos sapientiae praeceptis Pt)

8) измышлять, выдумывать (mendacia Pl; fraudes Prp)

9) задумывать, затевать ( insidias alicui Tib и in aliquem Prp)

10) располагать, размещать ( legionem pro ripa T); сосредоточивать ( exercitum in hiberrnaculis T)

11) противопоставлять, ставить друг против друга (aliquem cum aliquo LM, C, H, Sen и aliquem alicui Sil; gladiatores inter se Q)

12) сопоставлять, сравнивать, сличать (dicta cum factis Sl; parva magnis V)

13) класть, опускать (aliquem toro O; se thalamis V)

14) успокаивать, унимать, заставлять улечься ( motos fluctūs V); подавлять ( seditionem L — ср. 4.); усмирять ( provinciam T); мирить, примирять ( aversos amicos H); улаживать ( controversias Cs)

15) убирать, прятать, запирать ( argentum Pt)

16) погребать, хоронить (cinerem O; ossa alicujus Prp, VF)

17) приводить в порядок, убирать (capillum Pl, C; caput reticulo Lampr); подбирать, поправлять (togam H, Q); мор. убирать, сворачивать (armamenta Pl, L); упорядочивать ( res turbatas L)

18) мед. вправлять ( jugulum CC)

19) выставлять ( signa C)

20) выстраивать ( agmen T)

21) (о позе, выражении лица и т. п.) строить, принимать

22) намечать, предписывать ( itinera C)

23) устраивать ( auspicia C)

24) обращать, направлять ( aliquem ad modestiam T); побуждать, подстрекать ( aliquem pretio Sl)

25) уславливаться, уговариваться (cum aliquo Ter и inter se Ter, Sl etc.)

26) прекращать, оканчивать (lites V; bellum Sl, C, Nep etc.). — см. тж. compositus

com-pōno ( conp-), posui (COMPOSEIVERVNT, C. I. L. 1, 199, 2), positum (compostus, Plaut. Mil. 4, 7, 21 Lorenz; Verg. A. 1, 249; Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; Varr ap. Sen. Ep. 56, 6), 3, v. a., to put, place, lay, bring or set together, to unite, join, connect, collect, aggregate, compose, to order, arrange, adjust, etc. (class. and very freq.).

In gen., of different objects.

To bring into union, gather, collect, put together.

Of things in gen.:

aridum lignum,

Hor. C. 3, 17, 14:

composita fronde,

Prop. 1, 20, 22:

uvas in tecto in cratibus,

Cato, R. R. 112, 2:

in quo (loco) erant ea conposita, quibus rex te numerare constituerat,

Cic. Deiot. 6, 17:

(amomum) manipulatim leniter componitur,

Plin. 12, 13, 28, § 48:

amphoras in culleum,

Cato, R. R. 113, 2:

ligna in caminum,

id. ib. 37, 5.—

To bring into contact, fit together, join:

quid... in operibus manu factis tam compositum tamque compactum et coagmentatum inveniri potest?

Cic. Fin. 3, 22, 74: cum poclo bibo eodem, amplector, labra labellis conpono, Lucil. ap. Non. p. 260, 28:

tum latus conponit lateri et cum pectore pectus,

id. ib. p. 260, 30:

conponens manibusque manus atque ori bus ora,

Verg. A. 8, 486:

Mercurio Sais fertur Virgineum conposuisse latus,

Prop. 2, 2, 12; cf.

caput,

Tib. 1, 5, 8.—Hence, of broken limbs, etc., med. t. t., to set:

ossa,

Cels. 8, 10, 2:

jugulum,

id. 8, 8, 8 et saep.—

Esp., to pack up for a journey, etc.:

omnia composta sunt quae donavi,

Plaut. Mil. 4, 7, 21:

i ergo intro et compone quae tecum simul Ferantur,

Ter. Hec. 4, 3, 5:

dum tota domus raeda componitur una,

Juv. 3, 10.—

Of persons:

is (Saturnus) genus indocile ac dispersum montibus altis Composuit,

Verg. A. 8, 322:

et tabula una duos poterit componere amantes,

Prop. 2, 26, 33 (3, 22, 13); cf. II. C. 5. infra.—

To bring together in hostility, to oppose, to couple, pair, match in combat (cf. compositio, III.); esp. of gladiators, etc.: Samnis, spurcus homo, cum Pacideiano conponitur, optimus multo Post homines natos gladiator qui fuit unus, Lucil. Sat. ap. Non. p. 257, 18; cf. Cic. Opt. Gen. 6, 17:

Rupili et Persi par pugnat, uti non Compositum melius cum Bitho Bacchius,

Hor. S. 1, 7, 20 Orell. ad loc.:

staturam habere Threcis cum Threce conpositi,

Sen. Q. N. 4, praef. 8;

and in gen.: si quis casus duos inter se bonos viros composuerit,

Quint. 2, 17, 34:

cuive virum mallem memet componere,

Sil. 10, 70:

componimur Vecordi Decio,

id. 11, 212:

hunc fatis,

id. 1, 39:

cum ventis, pelagique furentibus undis Composuit mortale genus,

Luc. 3, 196;

and fig.: pergis pugnantia secum Frontibus adversis componere,

Hor. S. 1, 1, 103:

ecce par deo dignum, vir fortis cum fortuna mala conpositus,

Sen. Prov. 1, 2, 9:

non illa (rhetorice) secum ipsa componitur,

Quint. 2, 17, 33;

and of a judicial contest: accita Epicharis et cum indice composita,

confronted, Tac. A. 15, 51; 16, 10.—

To oppose by way of comparison, to compare, contrast.

With acc. and dat.: quid est, cur componere ausis mihi te aut me tibi? Att. ap. Non. p. 257, 15 (Trag. Rel. v. 147 Rib.):

nec divis homines componier aequom'st,

Cat. 68, 141: composita dicta evolvunt, Quae cum componas, dicta factis discrepant, Att. ap. Non. p. 260, 21 (Trag. Rel. v. 48 Rib.):

si parva licet conponere magnis,

Verg. G. 4, 176:

parvis conponere magna solebam,

id. E. 1, 23; Ov. M. 5, [p. 392] 416:

audes cladi componere nostrae, Nympha, tuam?

id. ib. 15, 530:

divinis humana,

Aus. Ecl. 1, 10.—

With acc. and cum:

ubi Metelli dicta cum factis conposuit,

Sall. J. 48, 1: causam suam cum causa adversarii. Quint. 7, 2, 22.

In partic.

Of the parts of a whole, or of a whole as made up of parts.

To bring together, compose, compound, make up, mix, construct.

With ex:

exercitus ejus conpositus ex variis gentibus,

Sall. J. 18, 3:

genus humanum ex corpore et anima conpositum,

id. ib. 2, 1:

liber ex alienis orationibus compositus,

Cic. Div. in Caecil. 14, 47:

antidoton... ex multis atque interim contrariis quoque inter se effectibus,

Quint. 1, 10, 6:

ex quo (umore) componi debet (medicamentum),

Cels. 6, 7, 1 fin. —

With abl.:

mensam gramine,

Sil. 15, 51.—

With acc. alone:

medicamentum,

Col. 6, 4, 1; Scrib. Comp. 10.—

Esp., of buildings, etc., to construct, build:

qui cuncta conposuit,

i. e. the Creator, Cic. Univ. 13:

urbem,

Verg. A. 3, 387:

illa (templa) deis,

Ov. F. 1, 708 Burm. ad loc.:

aggere conposito tumuli,

Verg. A. 7, 6:

deletas Thebas,

Prop. 2, 6, 5.—

Of words, to compound:

vitilitigatores ex vitiis et litigatoribus, Plin. praef. § 32: verba composita (opp. simplicia),

Quint. 1, 5, 3.—

Of writings, speeches, etc.

To compose, write, construct (very freq.):

leges,

Lucr. 4, 966:

compone hoc, quod postulo, de argento: de reliquo videro,

Cic. Verr. 2, 4, 16, § 36:

quartum librum,

id. de Or. 2, 55, 224:

libros,

id. Fam. 16, 20; Plin. Ep. 9, 9, 1:

libellos,

Quint. 12, 8, 5:

actiones,

Cic. Att. 6, 1, 8; Quint. 11, 3, 68:

argumentum,

Cic. Att. 15, 4, 3:

edictum eis verbis,

id. Verr. 2, 1, 45, § 116:

edictum eorum arbitratu,

id. ib. 2, 1, 46, §

119: artes,

books of instruction, id. Brut. 12, 48; id. Ac. 2, 13, 40:

artificium,

id. de Or. 2, 19, 83:

commentarium consulatus mei,

id. Att. 1, 19, 10; Quint. 1, 8, 19:

quarum (litterarum) exemplum,

Cic. Agr. 2, 20, 53:

quandam disciplinae formulam,

id. Ac. 1, 4, 17:

stipulationum et judiciorum formulas,

id. Leg. 1, 4, 14:

interdictum,

id. Caecin. 21, 59:

poema,

id. ad Q. Fr. 3, 1, 4; cf. Hor. Ep. 2, 1, 77; Ov. Tr. 5, 12, 60:

senatus consultum,

Cic. Fam. 10, 22, 2:

testimonium,

id. Att. 15, 15, 1:

verba ad religionem deorum immortalium,

id. Dom. 47, 124:

de judicialibus causis aliqua,

Quint. 3, 6, 104:

aliquid de ratione dicendi, id. prooem. 1: quae de ortu vitaque Scapulae composita erant,

Tac. A. 16, 14:

Apion... inmortalitate donari a se scripsit ad quos aliqua conponebat, Plin. praef. § 25: carmen,

Cic. Mur. 12, 26:

carmina,

Tac. Or. 12; id. A. 3, 49:

epistulas,

id. ib. 2, 70:

litteras nomine Marcelli,

Liv. 27, 28, 4; Tac. A. 11, 20:

orationem habere ad conciliandos plebis animos conpositam,

Liv. 1, 35, 2:

blanditias tremula voce,

Tib. 1, 2, 91:

meditata manu verba trementi,

Ov. M. 9, 521:

versus,

Hor. S. 1, 4, 8:

mollem versum,

Prop. 1, 7, 19:

cantus,

Tib. 1, 2, 53:

in morem annalium,

Tac. Or. 22:

orationes adversus aliquem,

id. ib. 37:

litteras ad aliquem,

id. A. 15, 8; 14, 22:

probra in Gaium,

id. ib. 6, 9;

14, 50: multa et atrocia in Macronem,

id. ib. 6, 44 (38) et saep.—

Transf., of the subjects, etc., treated, to write about, treat, celebrate:

tuas laudes,

Tib. 4, 1, 35:

res gestas,

Hor. Ep. 2, 1, 251:

tempora Iliaca,

Vell. 1, 3, 2:

bellum Troicum,

id. 1, 5, 3:

Juli Africani vitam componendo, spem hominibus fecisti plurium ejus modi librorum,

Tac. Or. 14:

veteres populi Romani res,

id. A. 4, 32:

Neronis res,

id. ib. 1, 1; 11, 11.—

From the notion of closing.

To put away, put aside, put in place:

armamentis conplicandis, conponendis studuimus,

i. e. folding up the sails and lowering the masts, Plaut. Merc. 1, 2, 80:

(tempus) ad componenda armamenta expediendumque remigem,

Liv. 26, 39, 8:

vela contrahit malosque inclinat et simul armamenta componens, etc.,

id. 36, 44, 2:

arma,

Hor. C. 4, 14, 52:

tristes istos conpone libellos,

put aside, Prop. 1, 9, 13.—

To store up, put away, collect:

nec... Aut conponere opes norant aut parcere parto,

Verg. A. 8, 317:

ego conposito securus acervo Despiciam dites,

Tib. 1, 1, 77;

so fig.: condo et compono quae mox depromere possim,

Hor. Ep. 1, 1, 12.— So esp. to preserve, pack, put up fruits, meat, etc., for future use:

pernas,

Cato, R. R. 162, 12:

tergora (suis),

Col. 12, 55, 2: siccatos coliculos, id. 12, 9, 1:

caepam in fidelia,

id. 12, 10, 2:

herbas,

id. 12, 13, 2:

poma,

id. 12, 47, 5:

olivas,

Pall. Nov. 22, 5:

herbam olla nova,

Scrib. Comp. 60:

faenum,

Dig. 19, 2, 11, § 4:

fructus in urceis, capsellis,

ib. 33, 7, 12, §1.—

Of the ashes or remains of the dead, to adjust, lay out, to collect and inurn, inter, bury:

tu mea conpones et dices, ossa, Properti, Haec tua sunt,

Prop. 2, 24, 35 (3, 19, 19):

cinerem,

Ov. F. 3, 547:

cinerem ossaque,

Val. Fl. 7, 203:

sic ego conponi versus in ossa velim,

Tib. 3, 2, 26.—Hence, in gen., of persons, to bury:

quem... prope cognatos conpositum cineres,

Cat. 68, 98:

omnes composui (meos),

Hor. S. 1, 9, 28:

compositi busta avi,

Ov. F. 5, 426:

Pisonem Verania uxor... T. Vinium Crispina filia composuere,

Tac. H. 1, 47:

componi tumulo eodem,

Ov. M. 4, 157:

toro Mortua componar,

id. ib. 9, 504:

alto Conpositus lecto,

Pers. 3, 104:

aliquem terra,

Sil. 9, 95.—

To lay at rest, compose, quiet.

Of things: omnia noctis erant placida composta quiete, Varr. Atac. ap. Sen. Contr. 3, 16:

cum mare compositum est,

Ov. A. A. 3, 259:

aquas,

id. H. 13, 136:

fessum tumentes Composuit pelagus ventis patientibus undas,

Luc. 5, 702.—

Of persons:

nec vigilantibus, sed etiam quiete compositis,

Quint. 11, 2, 5:

ubi jam thalamis se conposuere,

Verg. G. 4, 189:

defessa membra,

id. ib. 4, 438:

si bene conpositus somno vinoque jacebit,

Ov. Am. 1, 4, 53.—

To end strife, confusion, etc., to compose, pacify, allay, settle, calm, appease, quiet, tranquillize, reconcile, etc., that which is disturbed or at variance.

With personal object:

aversos amicos,

Hor. S. 1, 5, 29:

ceteros clementia,

Tac. A. 12, 55:

comitia praetorum,

id. ib. 14, 28; id. H. 1, 85:

juvenes concitatos,

Quint. 1, 10, 32; cf.:

barbarum animos,

Tac. A. 14, 39:

gentem,

Sil. 17, 356.—Esp. of the mind:

prima (pars philosophiae) conponit animum,

Sen. Ep. 89, 9:

argumentum conpositae mentis,

id. ib. 2, 1; Cels. 3, 18; Sil. 11, 352:

mentem somno,

id. 3, 162:

religio saevas componit mentis,

id. 13, 317.—

Of places, countries, etc.:

C. Caesar componendae Armeniae deligitur,

Tac. A. 2, 4:

Campaniam,

id. H. 4, 3:

Daciam,

id. ib. 3, 53.—

With abstr. or indef. objects:

si possum hoc inter vos conponere,

Plaut. Curc. 5, 3, 23; cf.:

vides, inter nos sic haec potius cum bona Ut componamus gratia quam cum mala?

Ter. Phorm. 4, 3, 17:

gaudens conponi foedere bellum,

Verg. A. 12, 109; so,

bellum,

Sall. J. 97, 2; Nep. Hann. 6, 2; id. Alcib. 8, 3; Vell. 2, 25, 1; Asin. ap. Cic. Fam. 10, 33, 3:

bella,

Tac. A. 3, 56:

cum vellet pro communi amico controversias regum componere,

Caes. B. C. 3, 109:

uti per colloquia omnes controversiae componantur,

id. ib. 1, 9 fin.:

curas,

Verg. A. 4, 341; Sil. 12, 682:

lites,

Verg. E. 3, 108:

seditionem civilem,

Suet. Caes. 4:

statum Orientis,

id. Calig. 1:

Romanus Ardeae turbatas seditione res... composuit,

Liv. 4, 10, 6; 3, 53, 1:

legatorum res et bello turbatas,

id. 45, 16, 2:

res Germanicas,

Suet. Vit. 9:

discordias,

Tac. H. 4, 50:

compositis praesentibus,

id. A. 1, 45:

odia et certamina,

id. ib. 15, 2.—Less freq. transf., with the result as object:

pacem componi volo Meo patri cum matre,

Plaut. Merc. 5, 2, 113:

si pax cum Carthaginiensibus componi nequisset,

Liv. 30, 40, 13:

at me conposita pace fefellit Amor,

Prop. 2, 2, 2:

pax circa Brundusium composita,

Vell. 2, 75, 3:

pacem cum Pyrrho,

Just. 18, 2, 6; cf. D. 2. infra.—

Absol.:

coheredes mei conponere et transigere cupiebant,

Plin. Ep. 5, 1, 7; and so impers. pass.:

posteaquam id quod maxime volui fieri non potuit, ut componeretur,

Cic. Rosc. Am. 47, 136:

Pompei summam esse... voluntatem, ut componeretur atque ab armis discederetur,

Caes. B. C. 3, 16.—

Hence, to set right, to set in or restore to the proper place or condition, to adjust, etc.

In gen., to arrange, adjust, order, set in order:

aulaeis se superbis Aurea sponda, of one's attitude on a couch,

Verg. A. 1, 697:

ad ictum militaris gladii conposita cervice,

Sen. Cons. Marc. 26, 2:

diductis aedificia angulis vidimus moveri iterumque conponi,

id. Q. N. 6, 30, 4:

si ad rem pertinet, quomodo caelo adfecto conpositisque sideribus quodque animal oriatur,

Cic. Div. 2, 47, 98:

tibi enim gratias agebat, quod signa componenda suscepisses,

id. Att. 4, 9, 1.—

Esp., milit. t. t.:

se ad confligendum, Sisenn. ap. Non p. 257, 13: exercitum in hibernaculis, Sali J. 103, 1: in secunda (acie) cohortis, id. H. inc. Fragm. 44 Dietsch: stabant conpositi suis quisque ordinibus (opp. incompositi),

Liv. 44, 38, 11:

conpositi numero in turmas,

Verg. A. 11, 599:

cunctos licentia vagos compositus invadit = compositis ordinibus,

Tac. H. 4, 35:

agmen,

id. ib. 2, 89; 5, 1; id. A. 12, 16:

ordines,

id. H. 4, 33:

vagos paventesque Vitellianos, sua quemque apud signa, componunt,

id. ib. 3, 35:

pugnae exercitum,

id. A. 13, 40:

auxilia in numerum legionis,

id. ib. 2, 80 Nipp. ad loc.:

equitem per turmas,

id. ib. 15, 29:

insidias in montibus,

Just. 1, 3, 11.—

Of the order of words in language: quam lepide lexeis compostae! ut tesserulae omnes Arte pavimento atque emblemate vermiculato, Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; id. ap. Cic. Or. 44, 149; cf. id. ib. sq.:

ut aptior sit oratio, ipsa verba compone,

id. Brut. 17, 68.—

With reference to orderly appearance, etc., of the clothing, hair; the expression of the countenance, etc., to lay, smooth, adjust:

suon quisque loco'st? Vide capillum, satin compositu'st commode?

Plaut. Most. 1, 3, 97:

composito et delibuto capillo,

Cic. Rosc. Am. 46, 135:

comas,

Ov. R. Am. 679:

crines,

Verg. G. 4, 417:

ne turbarentur comae, quas componi, etc.,

Quint. 11, 3, 148:

togam,

to lay in proper folds, Hor. S. 2, 3, 77; Quint. 11, 3, 156; cf.:

nec tamen ante adiit... Quam se composuit, quam circumspexit amictus,

Ov. M. 4, 318:

pulvinum facili manu,

id. A. A. 1, 160; cf.

torum,

id. F. 3, 484:

jam libet componere voltus,

id. M. 13, 767:

vultu composito, ne laeti excessu principis, etc.,

Tac. A. 1, 7; Plin. Ep. 3, 16, 5; cf.:

(Tiberius) compositus ore,

id. ib. 2, 34:

vultum natura horridum... efferabat, componens ad speculum in omnem terrorem,

distorting, Suet. Calig. 50.—

In gen., to adjust, arrange, regulate, for the expression of something, or to accord with something; usu. ad aliquid:

ad abstinentiam rursus, non secus ac modo ad balineum animum vultumque conposui,

Plin. Ep. 7, 1, 6:

orationis ipsius vultus ad id, quod efficere intendimus, compositus,

Quint. 9, 1, 21:

utraque manu ad modum aliquid portantium composita,

id. 11, 3, 120:

ge. stum oratoris ad similitudinem saltationis,

id. 1, 11, 19:

figuram ad imitationem alterius scripturae,

id. 9, 2, 34:

nec ad votum composita civitas,

Tac. Or. 41:

cuncta ad decorem inperi conposita,

id. H. 1, 71:

cunctis ad tristitiam conpositis,

id. A. 3, 1. —Less freq. with dat.:

voltus conponere famae Taedet,

to adapt, Tib. 4, 7, 9:

venturis carbasa ventis,

Luc. 3, 596:

me quoque mittendis rectum componite telis,

id. 3, 717. —With in:

Nero itinera urbis... veste servili in dissimulationem sui compositus pererrabat,

disguised, made up, Tac. A. 13, 25. —

To bring to a particular form or condition, to dispose, arrange, set in order, contrive, devise, prepare.

With acc.:

ego itinera sic composueram, ut Nonis Quinctilibus Puteolis essem,

Cic. Att. 15, 26, 3:

quod adest memento Componere aequus,

Hor. C. 3, 29, 33:

conposita atque constituta re publica,

Cic. Leg. 3, 18, 42:

necdum compositis maturisve satis consiliis,

Liv. 4, 13, 5:

(diem) totum in consideranda causa componendaque posuisse,

Cic. Brut. 22, 87:

tempus in cognoscendis componendisque causis consumere,

id. Or. 42, 143:

ex sententia omnibus rebus paratis conpositisque,

Sall. J. 43, 5; 94, 1:

in senatu cuncta longis aliorum principatibus composita statim decernuntur,

Tac. H. 2, 55:

dum quae forent firmando Neronis imperio componuntur,

id. A. 12, 68.—

With ad or in and acc. of the purpose for which, or the example according to which, etc.:

cum alteri placeat auspicia ista ad utilitatem esse rei publicae conposita,

Cic. Leg. 2, 13, 32:

omnia ad voluptatem multitudinis inperitae,

Quint. 10, 1, 43:

animum ad omnes casus,

id. 12, 9, 20; Val. Fl. 1, 321:

satis igitur in hoc nos componet multa scribendi exercitatio,

Quint. 9, 4, 114:

cultum victumque non ad nova exempla conponere, sed ut majorum mores suadent,

Sen. Tranq. 9, 2. —

To arrange in agreement with others, to agree upon, contrive, devise, invent, conspire to make, etc.

In gen.: eum allegaverunt, suom qui servom diceret Cum auro esse apud me: conposita est fallacia, [p. 393] Ut, etc., Plaut. Poen. 3, 5, 29:

quin jam virginem Despondi: res composita'st,

Ter. Ad. 4, 7, 17:

ita causa componitur, ut item palaestritae Bidini peterent ab Epicrate hereditatem,

Cic. Verr. 2, 2, 22, § 54:

societatem praedarum cum latronibus conposuisse,

Sall. H. 4, 11 Dietsch:

crimen ab inimicis Romae conpositum,

Cic. Verr. 2, 3, 61, § 141:

conpositis inter se rebus,

Sall. J. 66, 2:

ita conposito dolo digrediuntur,

id. ib. 111, 4:

conposito jam consilio,

Liv. 3, 53, 3: ceteri proditores ea quae composita erant exspectabant;

convenerat autem, etc.,

id. 25, 9, 8:

sub noctem susurri Composita repetantur hora,

Hor. C. 1, 9, 20:

ictum jam foedus, et omnes Conpositae leges,

Verg. A. 12, 315:

compositis notis,

Tib. 1, 2, 22:

crimen ac dolum ultro,

Tac. H. 1, 34:

proditionem,

id. ib. 2, 100:

seditionem,

id. ib. 4, 14:

insidias,

id. ib. 5, 22; id. A. 12, 54; 13, 47: pacem componere, v. B. 5. supra.—

With rel.-clause:

cum summa concordia, quos dimitterent, quos retinerent, composuerunt,

Liv. 40, 40, 14.—

With inf.:

ii, secretis conloquiis conponunt Gallos concire,

Tac. A. 3, 40.—

Pass. impers.:

ut domi compositum cum Marcio erat,

Liv. 2, 37, 1.—

With ut and subj.:

compositum inter ipsos ut Latiaris strueret dolum,

Tac. A. 4, 68; cf. P. a. subst. —

In gen., to feign, invent, devise, contrive, in order to deceive or delude, etc.: composita dicta, Att. ap. Non. p. 260, 22 (Trag. Rel. v. 47 Rib.):

ne tu istic hodie malo tuo conpositis mendaciis Advenisti,

Plaut. Am. 1, 1, 211:

nec bene mendaci risus conponitur ore,

Tib. 3, 6, 35 (3, 7, 3):

sed vobis facile'st verba et conponere fraudes,

Prop. 2, 9, 31:

insidias in me conponis inanes,

id. 2, 32 (3, 30), 19:

compositas insidias fatoque evitatas ementitur,

Tac. A. 13, 47:

si haec fabulosa et composita videntur,

id. Or. 12; id. Agr. 40:

quae ut augendae famae composita, sic reliqua non in obscuro habentur,

id. A. 15, 16; cf.:

vetustatem, ut cetera, in majus conponentem altores Jovis celebravisse,

exaggerating, Sall. H. 3, 60 Dietsch.— Part. perf. with in and acc., pretending, assuming the appearance or expression:

(Domitianus) paratus simulatione, in adrogantiam compositus audiit preces,

Tac. Agr. 42:

is in maestitiam compositus,

id. H. 2, 9; 1, 54:

in securitatem,

id. A. 3, 44.—Rarely with ad:

tunc compositus ad maestitiam,

Tac. A. 13, 20.— Hence, P. a.: compŏsĭtus ( - postus), a, um.

Well-arranged, ordered, or constituted, orderly, regular:

quae (injuria) dum foris sunt, nil videtur mundius, Nec magis compositum quicquam nec magis elegans,

Ter. Eun. 5, 4, 13: admiratus sum... sunchusin litterularum, quae solent tuae compositissimae et clarissimae esse, Cic. Att. 6, 9, 1:

acrior impetu atque animis quam compositior ullo ordine pugna fuit,

Liv. 28, 22, 13:

intellegitur, etiamsi non adjecero, conpositum ordinatumque fore talem virum,

Sen. Vit. Beat. 8, 3:

composita et quieta et beata respublica,

Tac. Or. 36. —Of writings:

quare in his quoque libris erant eadem aliqua... omnia vero compositiora et elaborata,

Quint. 1, pr. § 8; cf.:

illa quae curam fatentur et ficta atque composita videri etiam volunt,

elaborate, id. 8, pr. § 23.— Transf., of the orator himself:

si aut compositi oratoris bene structam collocationem dissolvas permutatione verborum,

Cic. Or. 70, 232.—

Fitly disposed for any purpose, prepared, apt, fit, adapted, qualified, suitable, ready:

perficiam ut nemo umquam paratior, vigilantior, compositior ad judicium venisse videatur,

Cic. Verr. 1, 1, 11; so,

equus bene natura compositus,

Auct. Her. 4, 46, 59.— With ad or in and acc., or with dat.:

arte quadam ab juventa in ostentationem (virtutum) compositus,

Liv. 26, 19, 3 Weissenb. ad loc.:

alius historiae magis idoneus, alius compositus ad carmen,

Quint. 2, 8, 7:

aeque in adulationem compositus (sacerdos),

Curt. 4, 7, 26:

(Attici) non maxime ad risum compositi,

Quint. 6, 3, 18:

natura atque arte compositus alliciendis etiam Muciani moribus,

Tac. H. 2, 5.—

Quiet, peaceful, undisturbed, calm, composed, unimpassioned, etc.:

ut peractis quae agenda fuerint salvo jam et composito die possis ibi manere,

Plin. Ep. 2, 17, 2:

lenis et nitidi et compositi generis amatores,

Quint. 10, 1, 44:

actio,

id. 11, 3, 110:

aetas,

mature, sedate, Tac. A. 13, 1: adfectus mites atque compositi, Quint. 6, 2, 9:

supercilium (opp. erectum),

id. 11, 3, 74:

repetitio eorum (civium) labefactabat compositam civitatem,

Flor. 3, 23, 3.—

Compound, composite, made up of parts (opp. simplex):

verba,

Quint. 1, 5, 3; 1, 6, 38; 7, 9, 5:

voces,

id. 1, 5, 65; cf. id. 1, 5, 9; 2, 12, 3.—Hence, subst.: compŏsĭtum ( conp-), i, n., that which is agreed, an agreement, compact, etc.; only abl. in the phrases,

Ex composito, according to agreement, by agreement, in concert, Sall. H. 2, 12 Dietsch:

tum ex composito orta vis,

Liv. 1, 9, 10; 5, 14, 2; 36, 25, 1; 40, 48, 4; Suet. Claud. 37; Tac. H. 4, 66.—

De composito, by agreement, App. Mag. 1, p. 273; and,

More rarely in the same sense, composito alone, Ter. Phorm. 5, 1, 29; Nep. Dat. 6, 6; Verg. A. 2, 129.—Hence also adv.: compŏsĭtē ( conp-), in an orderly, regular, or skilful manner, orderly, regularly, properly (class. but rare;

not in Quint.): ambulare,

Col. 6, 2, 5:

indutus,

Gell. 1, 5, 2:

composite et apte dicere,

Cic. Or. 71, 236:

composite, ornate, copiose eloqui,

id. De Or. 1, 11, 48:

composite atque magnifice casum reipublicae miserati,

Sall. C. 51, 9:

bene et composite disseruit,

id. Ib. 52.— Comp.:

compositius cuncta quam festinantius agerent,

Tac. A. 15, 3.

com-pōno ( conp-), posui (COMPOSEIVERVNT, C. I. L. 1, 199, 2), positum (compostus, Plaut. Mil. 4, 7, 21 Lorenz; Verg. A. 1, 249; Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; Varr ap. Sen. Ep. 56, 6), 3, v. a., to put, place, lay, bring or set together, to unite, join, connect, collect, aggregate, compose, to order, arrange, adjust, etc. (class. and very freq.).

In gen., of different objects.

To bring into union, gather, collect, put together.

Of things in gen.:

aridum lignum,

Hor. C. 3, 17, 14:

composita fronde,

Prop. 1, 20, 22:

uvas in tecto in cratibus,

Cato, R. R. 112, 2:

in quo (loco) erant ea conposita, quibus rex te numerare constituerat,

Cic. Deiot. 6, 17:

(amomum) manipulatim leniter componitur,

Plin. 12, 13, 28, § 48:

amphoras in culleum,

Cato, R. R. 113, 2:

ligna in caminum,

id. ib. 37, 5.—

To bring into contact, fit together, join:

quid... in operibus manu factis tam compositum tamque compactum et coagmentatum inveniri potest?

Cic. Fin. 3, 22, 74: cum poclo bibo eodem, amplector, labra labellis conpono, Lucil. ap. Non. p. 260, 28:

tum latus conponit lateri et cum pectore pectus,

id. ib. p. 260, 30:

conponens manibusque manus atque ori bus ora,

Verg. A. 8, 486:

Mercurio Sais fertur Virgineum conposuisse latus,

Prop. 2, 2, 12; cf.

caput,

Tib. 1, 5, 8.—Hence, of broken limbs, etc., med. t. t., to set:

ossa,

Cels. 8, 10, 2:

jugulum,

id. 8, 8, 8 et saep.—

Esp., to pack up for a journey, etc.:

omnia composta sunt quae donavi,

Plaut. Mil. 4, 7, 21:

i ergo intro et compone quae tecum simul Ferantur,

Ter. Hec. 4, 3, 5:

dum tota domus raeda componitur una,

Juv. 3, 10.—

Of persons:

is (Saturnus) genus indocile ac dispersum montibus altis Composuit,

Verg. A. 8, 322:

et tabula una duos poterit componere amantes,

Prop. 2, 26, 33 (3, 22, 13); cf. II. C. 5. infra.—

To bring together in hostility, to oppose, to couple, pair, match in combat (cf. compositio, III.); esp. of gladiators, etc.: Samnis, spurcus homo, cum Pacideiano conponitur, optimus multo Post homines natos gladiator qui fuit unus, Lucil. Sat. ap. Non. p. 257, 18; cf. Cic. Opt. Gen. 6, 17:

Rupili et Persi par pugnat, uti non Compositum melius cum Bitho Bacchius,

Hor. S. 1, 7, 20 Orell. ad loc.:

staturam habere Threcis cum Threce conpositi,

Sen. Q. N. 4, praef. 8;

and in gen.: si quis casus duos inter se bonos viros composuerit,

Quint. 2, 17, 34:

cuive virum mallem memet componere,

Sil. 10, 70:

componimur Vecordi Decio,

id. 11, 212:

hunc fatis,

id. 1, 39:

cum ventis, pelagique furentibus undis Composuit mortale genus,

Luc. 3, 196;

and fig.: pergis pugnantia secum Frontibus adversis componere,

Hor. S. 1, 1, 103:

ecce par deo dignum, vir fortis cum fortuna mala conpositus,

Sen. Prov. 1, 2, 9:

non illa (rhetorice) secum ipsa componitur,

Quint. 2, 17, 33;

and of a judicial contest: accita Epicharis et cum indice composita,

confronted, Tac. A. 15, 51; 16, 10.—

To oppose by way of comparison, to compare, contrast.

With acc. and dat.: quid est, cur componere ausis mihi te aut me tibi? Att. ap. Non. p. 257, 15 (Trag. Rel. v. 147 Rib.):

nec divis homines componier aequom'st,

Cat. 68, 141: composita dicta evolvunt, Quae cum componas, dicta factis discrepant, Att. ap. Non. p. 260, 21 (Trag. Rel. v. 48 Rib.):

si parva licet conponere magnis,

Verg. G. 4, 176:

parvis conponere magna solebam,

id. E. 1, 23; Ov. M. 5, [p. 392] 416:

audes cladi componere nostrae, Nympha, tuam?

id. ib. 15, 530:

divinis humana,

Aus. Ecl. 1, 10.—

With acc. and cum:

ubi Metelli dicta cum factis conposuit,

Sall. J. 48, 1: causam suam cum causa adversarii. Quint. 7, 2, 22.

In partic.

Of the parts of a whole, or of a whole as made up of parts.

To bring together, compose, compound, make up, mix, construct.

With ex:

exercitus ejus conpositus ex variis gentibus,

Sall. J. 18, 3:

genus humanum ex corpore et anima conpositum,

id. ib. 2, 1:

liber ex alienis orationibus compositus,

Cic. Div. in Caecil. 14, 47:

antidoton... ex multis atque interim contrariis quoque inter se effectibus,

Quint. 1, 10, 6:

ex quo (umore) componi debet (medicamentum),

Cels. 6, 7, 1 fin. —

With abl.:

mensam gramine,

Sil. 15, 51.—

With acc. alone:

medicamentum,

Col. 6, 4, 1; Scrib. Comp. 10.—

Esp., of buildings, etc., to construct, build:

qui cuncta conposuit,

i. e. the Creator, Cic. Univ. 13:

urbem,

Verg. A. 3, 387:

illa (templa) deis,

Ov. F. 1, 708 Burm. ad loc.:

aggere conposito tumuli,

Verg. A. 7, 6:

deletas Thebas,

Prop. 2, 6, 5.—

Of words, to compound:

vitilitigatores ex vitiis et litigatoribus, Plin. praef. § 32: verba composita (opp. simplicia),

Quint. 1, 5, 3.—

Of writings, speeches, etc.

To compose, write, construct (very freq.):

leges,

Lucr. 4, 966:

compone hoc, quod postulo, de argento: de reliquo videro,

Cic. Verr. 2, 4, 16, § 36:

quartum librum,

id. de Or. 2, 55, 224:

libros,

id. Fam. 16, 20; Plin. Ep. 9, 9, 1:

libellos,

Quint. 12, 8, 5:

actiones,

Cic. Att. 6, 1, 8; Quint. 11, 3, 68:

argumentum,

Cic. Att. 15, 4, 3:

edictum eis verbis,

id. Verr. 2, 1, 45, § 116:

edictum eorum arbitratu,

id. ib. 2, 1, 46, §

119: artes,

books of instruction, id. Brut. 12, 48; id. Ac. 2, 13, 40:

artificium,

id. de Or. 2, 19, 83:

commentarium consulatus mei,

id. Att. 1, 19, 10; Quint. 1, 8, 19:

quarum (litterarum) exemplum,

Cic. Agr. 2, 20, 53:

quandam disciplinae formulam,

id. Ac. 1, 4, 17:

stipulationum et judiciorum formulas,

id. Leg. 1, 4, 14:

interdictum,

id. Caecin. 21, 59:

poema,

id. ad Q. Fr. 3, 1, 4; cf. Hor. Ep. 2, 1, 77; Ov. Tr. 5, 12, 60:

senatus consultum,

Cic. Fam. 10, 22, 2:

testimonium,

id. Att. 15, 15, 1:

verba ad religionem deorum immortalium,

id. Dom. 47, 124:

de judicialibus causis aliqua,

Quint. 3, 6, 104:

aliquid de ratione dicendi, id. prooem. 1: quae de ortu vitaque Scapulae composita erant,

Tac. A. 16, 14:

Apion... inmortalitate donari a se scripsit ad quos aliqua conponebat, Plin. praef. § 25: carmen,

Cic. Mur. 12, 26:

carmina,

Tac. Or. 12; id. A. 3, 49:

epistulas,

id. ib. 2, 70:

litteras nomine Marcelli,

Liv. 27, 28, 4; Tac. A. 11, 20:

orationem habere ad conciliandos plebis animos conpositam,

Liv. 1, 35, 2:

blanditias tremula voce,

Tib. 1, 2, 91:

meditata manu verba trementi,

Ov. M. 9, 521:

versus,

Hor. S. 1, 4, 8:

mollem versum,

Prop. 1, 7, 19:

cantus,

Tib. 1, 2, 53:

in morem annalium,

Tac. Or. 22:

orationes adversus aliquem,

id. ib. 37:

litteras ad aliquem,

id. A. 15, 8; 14, 22:

probra in Gaium,

id. ib. 6, 9;

14, 50: multa et atrocia in Macronem,

id. ib. 6, 44 (38) et saep.—

Transf., of the subjects, etc., treated, to write about, treat, celebrate:

tuas laudes,

Tib. 4, 1, 35:

res gestas,

Hor. Ep. 2, 1, 251:

tempora Iliaca,

Vell. 1, 3, 2:

bellum Troicum,

id. 1, 5, 3:

Juli Africani vitam componendo, spem hominibus fecisti plurium ejus modi librorum,

Tac. Or. 14:

veteres populi Romani res,

id. A. 4, 32:

Neronis res,

id. ib. 1, 1; 11, 11.—

From the notion of closing.

To put away, put aside, put in place:

armamentis conplicandis, conponendis studuimus,

i. e. folding up the sails and lowering the masts, Plaut. Merc. 1, 2, 80:

(tempus) ad componenda armamenta expediendumque remigem,

Liv. 26, 39, 8:

vela contrahit malosque inclinat et simul armamenta componens, etc.,

id. 36, 44, 2:

arma,

Hor. C. 4, 14, 52:

tristes istos conpone libellos,

put aside, Prop. 1, 9, 13.—

To store up, put away, collect:

nec... Aut conponere opes norant aut parcere parto,

Verg. A. 8, 317:

ego conposito securus acervo Despiciam dites,

Tib. 1, 1, 77;

so fig.: condo et compono quae mox depromere possim,

Hor. Ep. 1, 1, 12.— So esp. to preserve, pack, put up fruits, meat, etc., for future use:

pernas,

Cato, R. R. 162, 12:

tergora (suis),

Col. 12, 55, 2: siccatos coliculos, id. 12, 9, 1:

caepam in fidelia,

id. 12, 10, 2:

herbas,

id. 12, 13, 2:

poma,

id. 12, 47, 5:

olivas,

Pall. Nov. 22, 5:

herbam olla nova,

Scrib. Comp. 60:

faenum,

Dig. 19, 2, 11, § 4:

fructus in urceis, capsellis,

ib. 33, 7, 12, §1.—

Of the ashes or remains of the dead, to adjust, lay out, to collect and inurn, inter, bury:

tu mea conpones et dices, ossa, Properti, Haec tua sunt,

Prop. 2, 24, 35 (3, 19, 19):

cinerem,

Ov. F. 3, 547:

cinerem ossaque,

Val. Fl. 7, 203:

sic ego conponi versus in ossa velim,

Tib. 3, 2, 26.—Hence, in gen., of persons, to bury:

quem... prope cognatos conpositum cineres,

Cat. 68, 98:

omnes composui (meos),

Hor. S. 1, 9, 28:

compositi busta avi,

Ov. F. 5, 426:

Pisonem Verania uxor... T. Vinium Crispina filia composuere,

Tac. H. 1, 47:

componi tumulo eodem,

Ov. M. 4, 157:

toro Mortua componar,

id. ib. 9, 504:

alto Conpositus lecto,

Pers. 3, 104:

aliquem terra,

Sil. 9, 95.—

To lay at rest, compose, quiet.

Of things: omnia noctis erant placida composta quiete, Varr. Atac. ap. Sen. Contr. 3, 16:

cum mare compositum est,

Ov. A. A. 3, 259:

aquas,

id. H. 13, 136:

fessum tumentes Composuit pelagus ventis patientibus undas,

Luc. 5, 702.—

Of persons:

nec vigilantibus, sed etiam quiete compositis,

Quint. 11, 2, 5:

ubi jam thalamis se conposuere,

Verg. G. 4, 189:

defessa membra,

id. ib. 4, 438:

si bene conpositus somno vinoque jacebit,

Ov. Am. 1, 4, 53.—

To end strife, confusion, etc., to compose, pacify, allay, settle, calm, appease, quiet, tranquillize, reconcile, etc., that which is disturbed or at variance.

With personal object:

aversos amicos,

Hor. S. 1, 5, 29:

ceteros clementia,

Tac. A. 12, 55:

comitia praetorum,

id. ib. 14, 28; id. H. 1, 85:

juvenes concitatos,

Quint. 1, 10, 32; cf.:

barbarum animos,

Tac. A. 14, 39:

gentem,

Sil. 17, 356.—Esp. of the mind:

prima (pars philosophiae) conponit animum,

Sen. Ep. 89, 9:

argumentum conpositae mentis,

id. ib. 2, 1; Cels. 3, 18; Sil. 11, 352:

mentem somno,

id. 3, 162:

religio saevas componit mentis,

id. 13, 317.—

Of places, countries, etc.:

C. Caesar componendae Armeniae deligitur,

Tac. A. 2, 4:

Campaniam,

id. H. 4, 3:

Daciam,

id. ib. 3, 53.—

With abstr. or indef. objects:

si possum hoc inter vos conponere,

Plaut. Curc. 5, 3, 23; cf.:

vides, inter nos sic haec potius cum bona Ut componamus gratia quam cum mala?

Ter. Phorm. 4, 3, 17:

gaudens conponi foedere bellum,

Verg. A. 12, 109; so,

bellum,

Sall. J. 97, 2; Nep. Hann. 6, 2; id. Alcib. 8, 3; Vell. 2, 25, 1; Asin. ap. Cic. Fam. 10, 33, 3:

bella,

Tac. A. 3, 56:

cum vellet pro communi amico controversias regum componere,

Caes. B. C. 3, 109:

uti per colloquia omnes controversiae componantur,

id. ib. 1, 9 fin.:

curas,

Verg. A. 4, 341; Sil. 12, 682:

lites,

Verg. E. 3, 108:

seditionem civilem,

Suet. Caes. 4:

statum Orientis,

id. Calig. 1:

Romanus Ardeae turbatas seditione res... composuit,

Liv. 4, 10, 6; 3, 53, 1:

legatorum res et bello turbatas,

id. 45, 16, 2:

res Germanicas,

Suet. Vit. 9:

discordias,

Tac. H. 4, 50:

compositis praesentibus,

id. A. 1, 45:

odia et certamina,

id. ib. 15, 2.—Less freq. transf., with the result as object:

pacem componi volo Meo patri cum matre,

Plaut. Merc. 5, 2, 113:

si pax cum Carthaginiensibus componi nequisset,

Liv. 30, 40, 13:

at me conposita pace fefellit Amor,

Prop. 2, 2, 2:

pax circa Brundusium composita,

Vell. 2, 75, 3:

pacem cum Pyrrho,

Just. 18, 2, 6; cf. D. 2. infra.—

Absol.:

coheredes mei conponere et transigere cupiebant,

Plin. Ep. 5, 1, 7; and so impers. pass.:

posteaquam id quod maxime volui fieri non potuit, ut componeretur,

Cic. Rosc. Am. 47, 136:

Pompei summam esse... voluntatem, ut componeretur atque ab armis discederetur,

Caes. B. C. 3, 16.—

Hence, to set right, to set in or restore to the proper place or condition, to adjust, etc.

In gen., to arrange, adjust, order, set in order:

aulaeis se superbis Aurea sponda, of one's attitude on a couch,

Verg. A. 1, 697:

ad ictum militaris gladii conposita cervice,

Sen. Cons. Marc. 26, 2:

diductis aedificia angulis vidimus moveri iterumque conponi,

id. Q. N. 6, 30, 4:

si ad rem pertinet, quomodo caelo adfecto conpositisque sideribus quodque animal oriatur,

Cic. Div. 2, 47, 98:

tibi enim gratias agebat, quod signa componenda suscepisses,

id. Att. 4, 9, 1.—

Esp., milit. t. t.:

se ad confligendum, Sisenn. ap. Non p. 257, 13: exercitum in hibernaculis, Sali J. 103, 1: in secunda (acie) cohortis, id. H. inc. Fragm. 44 Dietsch: stabant conpositi suis quisque ordinibus (opp. incompositi),

Liv. 44, 38, 11:

conpositi numero in turmas,

Verg. A. 11, 599:

cunctos licentia vagos compositus invadit = compositis ordinibus,

Tac. H. 4, 35:

agmen,

id. ib. 2, 89; 5, 1; id. A. 12, 16:

ordines,

id. H. 4, 33:

vagos paventesque Vitellianos, sua quemque apud signa, componunt,

id. ib. 3, 35:

pugnae exercitum,

id. A. 13, 40:

auxilia in numerum legionis,

id. ib. 2, 80 Nipp. ad loc.:

equitem per turmas,

id. ib. 15, 29:

insidias in montibus,

Just. 1, 3, 11.—

Of the order of words in language: quam lepide lexeis compostae! ut tesserulae omnes Arte pavimento atque emblemate vermiculato, Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; id. ap. Cic. Or. 44, 149; cf. id. ib. sq.:

ut aptior sit oratio, ipsa verba compone,

id. Brut. 17, 68.—

With reference to orderly appearance, etc., of the clothing, hair; the expression of the countenance, etc., to lay, smooth, adjust:

suon quisque loco'st? Vide capillum, satin compositu'st commode?

Plaut. Most. 1, 3, 97:

composito et delibuto capillo,

Cic. Rosc. Am. 46, 135:

comas,

Ov. R. Am. 679:

crines,

Verg. G. 4, 417:

ne turbarentur comae, quas componi, etc.,

Quint. 11, 3, 148:

togam,

to lay in proper folds, Hor. S. 2, 3, 77; Quint. 11, 3, 156; cf.:

nec tamen ante adiit... Quam se composuit, quam circumspexit amictus,

Ov. M. 4, 318:

pulvinum facili manu,

id. A. A. 1, 160; cf.

torum,

id. F. 3, 484:

jam libet componere voltus,

id. M. 13, 767:

vultu composito, ne laeti excessu principis, etc.,

Tac. A. 1, 7; Plin. Ep. 3, 16, 5; cf.:

(Tiberius) compositus ore,

id. ib. 2, 34:

vultum natura horridum... efferabat, componens ad speculum in omnem terrorem,

distorting, Suet. Calig. 50.—

In gen., to adjust, arrange, regulate, for the expression of something, or to accord with something; usu. ad aliquid:

ad abstinentiam rursus, non secus ac modo ad balineum animum vultumque conposui,

Plin. Ep. 7, 1, 6:

orationis ipsius vultus ad id, quod efficere intendimus, compositus,

Quint. 9, 1, 21:

utraque manu ad modum aliquid portantium composita,

id. 11, 3, 120:

ge. stum oratoris ad similitudinem saltationis,

id. 1, 11, 19:

figuram ad imitationem alterius scripturae,

id. 9, 2, 34:

nec ad votum composita civitas,

Tac. Or. 41:

cuncta ad decorem inperi conposita,

id. H. 1, 71:

cunctis ad tristitiam conpositis,

id. A. 3, 1. —Less freq. with dat.:

voltus conponere famae Taedet,

to adapt, Tib. 4, 7, 9:

venturis carbasa ventis,

Luc. 3, 596:

me quoque mittendis rectum componite telis,

id. 3, 717. —With in:

Nero itinera urbis... veste servili in dissimulationem sui compositus pererrabat,

disguised, made up, Tac. A. 13, 25. —

To bring to a particular form or condition, to dispose, arrange, set in order, contrive, devise, prepare.

With acc.:

ego itinera sic composueram, ut Nonis Quinctilibus Puteolis essem,

Cic. Att. 15, 26, 3:

quod adest memento Componere aequus,

Hor. C. 3, 29, 33:

conposita atque constituta re publica,

Cic. Leg. 3, 18, 42:

necdum compositis maturisve satis consiliis,

Liv. 4, 13, 5:

(diem) totum in consideranda causa componendaque posuisse,

Cic. Brut. 22, 87:

tempus in cognoscendis componendisque causis consumere,

id. Or. 42, 143:

ex sententia omnibus rebus paratis conpositisque,

Sall. J. 43, 5; 94, 1:

in senatu cuncta longis aliorum principatibus composita statim decernuntur,

Tac. H. 2, 55:

dum quae forent firmando Neronis imperio componuntur,

id. A. 12, 68.—

With ad or in and acc. of the purpose for which, or the example according to which, etc.:

cum alteri placeat auspicia ista ad utilitatem esse rei publicae conposita,

Cic. Leg. 2, 13, 32:

omnia ad voluptatem multitudinis inperitae,

Quint. 10, 1, 43:

animum ad omnes casus,

id. 12, 9, 20; Val. Fl. 1, 321:

satis igitur in hoc nos componet multa scribendi exercitatio,

Quint. 9, 4, 114:

cultum victumque non ad nova exempla conponere, sed ut majorum mores suadent,

Sen. Tranq. 9, 2. —

To arrange in agreement with others, to agree upon, contrive, devise, invent, conspire to make, etc.

In gen.: eum allegaverunt, suom qui servom diceret Cum auro esse apud me: conposita est fallacia, [p. 393] Ut, etc., Plaut. Poen. 3, 5, 29:

quin jam virginem Despondi: res composita'st,

Ter. Ad. 4, 7, 17:

ita causa componitur, ut item palaestritae Bidini peterent ab Epicrate hereditatem,

Cic. Verr. 2, 2, 22, § 54:

societatem praedarum cum latronibus conposuisse,

Sall. H. 4, 11 Dietsch:

crimen ab inimicis Romae conpositum,

Cic. Verr. 2, 3, 61, § 141:

conpositis inter se rebus,

Sall. J. 66, 2:

ita conposito dolo digrediuntur,

id. ib. 111, 4:

conposito jam consilio,

Liv. 3, 53, 3: ceteri proditores ea quae composita erant exspectabant;

convenerat autem, etc.,

id. 25, 9, 8:

sub noctem susurri Composita repetantur hora,

Hor. C. 1, 9, 20:

ictum jam foedus, et omnes Conpositae leges,

Verg. A. 12, 315:

compositis notis,

Tib. 1, 2, 22:

crimen ac dolum ultro,

Tac. H. 1, 34:

proditionem,

id. ib. 2, 100:

seditionem,

id. ib. 4, 14:

insidias,

id. ib. 5, 22; id. A. 12, 54; 13, 47: pacem componere, v. B. 5. supra.—

With rel.-clause:

cum summa concordia, quos dimitterent, quos retinerent, composuerunt,

Liv. 40, 40, 14.—

With inf.:

ii, secretis conloquiis conponunt Gallos concire,

Tac. A. 3, 40.—

Pass. impers.:

ut domi compositum cum Marcio erat,

Liv. 2, 37, 1.—

With ut and subj.:

compositum inter ipsos ut Latiaris strueret dolum,

Tac. A. 4, 68; cf. P. a. subst. —

In gen., to feign, invent, devise, contrive, in order to deceive or delude, etc.: composita dicta, Att. ap. Non. p. 260, 22 (Trag. Rel. v. 47 Rib.):

ne tu istic hodie malo tuo conpositis mendaciis Advenisti,

Plaut. Am. 1, 1, 211:

nec bene mendaci risus conponitur ore,

Tib. 3, 6, 35 (3, 7, 3):

sed vobis facile'st verba et conponere fraudes,

Prop. 2, 9, 31:

insidias in me conponis inanes,

id. 2, 32 (3, 30), 19:

compositas insidias fatoque evitatas ementitur,

Tac. A. 13, 47:

si haec fabulosa et composita videntur,

id. Or. 12; id. Agr. 40:

quae ut augendae famae composita, sic reliqua non in obscuro habentur,

id. A. 15, 16; cf.:

vetustatem, ut cetera, in majus conponentem altores Jovis celebravisse,

exaggerating, Sall. H. 3, 60 Dietsch.— Part. perf. with in and acc., pretending, assuming the appearance or expression:

(Domitianus) paratus simulatione, in adrogantiam compositus audiit preces,

Tac. Agr. 42:

is in maestitiam compositus,

id. H. 2, 9; 1, 54:

in securitatem,

id. A. 3, 44.—Rarely with ad:

tunc compositus ad maestitiam,

Tac. A. 13, 20.— Hence, P. a.: compŏsĭtus ( - postus), a, um.

Well-arranged, ordered, or constituted, orderly, regular:

quae (injuria) dum foris sunt, nil videtur mundius, Nec magis compositum quicquam nec magis elegans,

Ter. Eun. 5, 4, 13: admiratus sum... sunchusin litterularum, quae solent tuae compositissimae et clarissimae esse, Cic. Att. 6, 9, 1:

acrior impetu atque animis quam compositior ullo ordine pugna fuit,

Liv. 28, 22, 13:

intellegitur, etiamsi non adjecero, conpositum ordinatumque fore talem virum,

Sen. Vit. Beat. 8, 3:

composita et quieta et beata respublica,

Tac. Or. 36. —Of writings:

quare in his quoque libris erant eadem aliqua... omnia vero compositiora et elaborata,

Quint. 1, pr. § 8; cf.:

illa quae curam fatentur et ficta atque composita videri etiam volunt,

elaborate, id. 8, pr. § 23.— Transf., of the orator himself:

si aut compositi oratoris bene structam collocationem dissolvas permutatione verborum,

Cic. Or. 70, 232.—

Fitly disposed for any purpose, prepared, apt, fit, adapted, qualified, suitable, ready:

perficiam ut nemo umquam paratior, vigilantior, compositior ad judicium venisse videatur,

Cic. Verr. 1, 1, 11; so,

equus bene natura compositus,

Auct. Her. 4, 46, 59.— With ad or in and acc., or with dat.:

arte quadam ab juventa in ostentationem (virtutum) compositus,

Liv. 26, 19, 3 Weissenb. ad loc.:

alius historiae magis idoneus, alius compositus ad carmen,

Quint. 2, 8, 7:

aeque in adulationem compositus (sacerdos),

Curt. 4, 7, 26:

(Attici) non maxime ad risum compositi,

Quint. 6, 3, 18:

natura atque arte compositus alliciendis etiam Muciani moribus,

Tac. H. 2, 5.—

Quiet, peaceful, undisturbed, calm, composed, unimpassioned, etc.:

ut peractis quae agenda fuerint salvo jam et composito die possis ibi manere,

Plin. Ep. 2, 17, 2:

lenis et nitidi et compositi generis amatores,

Quint. 10, 1, 44:

actio,

id. 11, 3, 110:

aetas,

mature, sedate, Tac. A. 13, 1: adfectus mites atque compositi, Quint. 6, 2, 9:

supercilium (opp. erectum),

id. 11, 3, 74:

repetitio eorum (civium) labefactabat compositam civitatem,

Flor. 3, 23, 3.—

Compound, composite, made up of parts (opp. simplex):

verba,

Quint. 1, 5, 3; 1, 6, 38; 7, 9, 5:

voces,

id. 1, 5, 65; cf. id. 1, 5, 9; 2, 12, 3.—Hence, subst.: compŏsĭtum ( conp-), i, n., that which is agreed, an agreement, compact, etc.; only abl. in the phrases,

Ex composito, according to agreement, by agreement, in concert, Sall. H. 2, 12 Dietsch:

tum ex composito orta vis,

Liv. 1, 9, 10; 5, 14, 2; 36, 25, 1; 40, 48, 4; Suet. Claud. 37; Tac. H. 4, 66.—

De composito, by agreement, App. Mag. 1, p. 273; and,

More rarely in the same sense, composito alone, Ter. Phorm. 5, 1, 29; Nep. Dat. 6, 6; Verg. A. 2, 129.—Hence also adv.: compŏsĭtē ( conp-), in an orderly, regular, or skilful manner, orderly, regularly, properly (class. but rare;

not in Quint.): ambulare,

Col. 6, 2, 5:

indutus,

Gell. 1, 5, 2:

composite et apte dicere,

Cic. Or. 71, 236:

composite, ornate, copiose eloqui,

id. De Or. 1, 11, 48:

composite atque magnifice casum reipublicae miserati,

Sall. C. 51, 9:

bene et composite disseruit,

id. Ib. 52.— Comp.:

compositius cuncta quam festinantius agerent,

Tac. A. 15, 3.

com-pōno ( conp-), posui (COMPOSEIVERVNT, C. I. L. 1, 199, 2), positum (compostus, Plaut. Mil. 4, 7, 21 Lorenz; Verg. A. 1, 249; Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; Varr ap. Sen. Ep. 56, 6), 3, v. a., to put, place, lay, bring or set together, to unite, join, connect, collect, aggregate, compose, to order, arrange, adjust, etc. (class. and very freq.).

In gen., of different objects.

To bring into union, gather, collect, put together.

Of things in gen.:

aridum lignum,

Hor. C. 3, 17, 14:

composita fronde,

Prop. 1, 20, 22:

uvas in tecto in cratibus,

Cato, R. R. 112, 2:

in quo (loco) erant ea conposita, quibus rex te numerare constituerat,

Cic. Deiot. 6, 17:

(amomum) manipulatim leniter componitur,

Plin. 12, 13, 28, § 48:

amphoras in culleum,

Cato, R. R. 113, 2:

ligna in caminum,

id. ib. 37, 5.—

To bring into contact, fit together, join:

quid... in operibus manu factis tam compositum tamque compactum et coagmentatum inveniri potest?

Cic. Fin. 3, 22, 74: cum poclo bibo eodem, amplector, labra labellis conpono, Lucil. ap. Non. p. 260, 28:

tum latus conponit lateri et cum pectore pectus,

id. ib. p. 260, 30:

conponens manibusque manus atque ori bus ora,

Verg. A. 8, 486:

Mercurio Sais fertur Virgineum conposuisse latus,

Prop. 2, 2, 12; cf.

caput,

Tib. 1, 5, 8.—Hence, of broken limbs, etc., med. t. t., to set:

ossa,

Cels. 8, 10, 2:

jugulum,

id. 8, 8, 8 et saep.—

Esp., to pack up for a journey, etc.:

omnia composta sunt quae donavi,

Plaut. Mil. 4, 7, 21:

i ergo intro et compone quae tecum simul Ferantur,

Ter. Hec. 4, 3, 5:

dum tota domus raeda componitur una,

Juv. 3, 10.—

Of persons:

is (Saturnus) genus indocile ac dispersum montibus altis Composuit,

Verg. A. 8, 322:

et tabula una duos poterit componere amantes,

Prop. 2, 26, 33 (3, 22, 13); cf. II. C. 5. infra.—

To bring together in hostility, to oppose, to couple, pair, match in combat (cf. compositio, III.); esp. of gladiators, etc.: Samnis, spurcus homo, cum Pacideiano conponitur, optimus multo Post homines natos gladiator qui fuit unus, Lucil. Sat. ap. Non. p. 257, 18; cf. Cic. Opt. Gen. 6, 17:

Rupili et Persi par pugnat, uti non Compositum melius cum Bitho Bacchius,

Hor. S. 1, 7, 20 Orell. ad loc.:

staturam habere Threcis cum Threce conpositi,

Sen. Q. N. 4, praef. 8;

and in gen.: si quis casus duos inter se bonos viros composuerit,

Quint. 2, 17, 34:

cuive virum mallem memet componere,

Sil. 10, 70:

componimur Vecordi Decio,

id. 11, 212:

hunc fatis,

id. 1, 39:

cum ventis, pelagique furentibus undis Composuit mortale genus,

Luc. 3, 196;

and fig.: pergis pugnantia secum Frontibus adversis componere,

Hor. S. 1, 1, 103:

ecce par deo dignum, vir fortis cum fortuna mala conpositus,

Sen. Prov. 1, 2, 9:

non illa (rhetorice) secum ipsa componitur,

Quint. 2, 17, 33;

and of a judicial contest: accita Epicharis et cum indice composita,

confronted, Tac. A. 15, 51; 16, 10.—

To oppose by way of comparison, to compare, contrast.

With acc. and dat.: quid est, cur componere ausis mihi te aut me tibi? Att. ap. Non. p. 257, 15 (Trag. Rel. v. 147 Rib.):

nec divis homines componier aequom'st,

Cat. 68, 141: composita dicta evolvunt, Quae cum componas, dicta factis discrepant, Att. ap. Non. p. 260, 21 (Trag. Rel. v. 48 Rib.):

si parva licet conponere magnis,

Verg. G. 4, 176:

parvis conponere magna solebam,

id. E. 1, 23; Ov. M. 5, [p. 392] 416:

audes cladi componere nostrae, Nympha, tuam?

id. ib. 15, 530:

divinis humana,

Aus. Ecl. 1, 10.—

With acc. and cum:

ubi Metelli dicta cum factis conposuit,

Sall. J. 48, 1: causam suam cum causa adversarii. Quint. 7, 2, 22.

In partic.

Of the parts of a whole, or of a whole as made up of parts.

To bring together, compose, compound, make up, mix, construct.

With ex:

exercitus ejus conpositus ex variis gentibus,

Sall. J. 18, 3:

genus humanum ex corpore et anima conpositum,

id. ib. 2, 1:

liber ex alienis orationibus compositus,

Cic. Div. in Caecil. 14, 47:

antidoton... ex multis atque interim contrariis quoque inter se effectibus,

Quint. 1, 10, 6:

ex quo (umore) componi debet (medicamentum),

Cels. 6, 7, 1 fin. —

With abl.:

mensam gramine,

Sil. 15, 51.—

With acc. alone:

medicamentum,

Col. 6, 4, 1; Scrib. Comp. 10.—

Esp., of buildings, etc., to construct, build:

qui cuncta conposuit,

i. e. the Creator, Cic. Univ. 13:

urbem,

Verg. A. 3, 387:

illa (templa) deis,

Ov. F. 1, 708 Burm. ad loc.:

aggere conposito tumuli,

Verg. A. 7, 6:

deletas Thebas,

Prop. 2, 6, 5.—

Of words, to compound:

vitilitigatores ex vitiis et litigatoribus, Plin. praef. § 32: verba composita (opp. simplicia),

Quint. 1, 5, 3.—

Of writings, speeches, etc.

To compose, write, construct (very freq.):

leges,

Lucr. 4, 966:

compone hoc, quod postulo, de argento: de reliquo videro,

Cic. Verr. 2, 4, 16, § 36:

quartum librum,

id. de Or. 2, 55, 224:

libros,

id. Fam. 16, 20; Plin. Ep. 9, 9, 1:

libellos,

Quint. 12, 8, 5:

actiones,

Cic. Att. 6, 1, 8; Quint. 11, 3, 68:

argumentum,

Cic. Att. 15, 4, 3:

edictum eis verbis,

id. Verr. 2, 1, 45, § 116:

edictum eorum arbitratu,

id. ib. 2, 1, 46, §

119: artes,

books of instruction, id. Brut. 12, 48; id. Ac. 2, 13, 40:

artificium,

id. de Or. 2, 19, 83:

commentarium consulatus mei,

id. Att. 1, 19, 10; Quint. 1, 8, 19:

quarum (litterarum) exemplum,

Cic. Agr. 2, 20, 53:

quandam disciplinae formulam,

id. Ac. 1, 4, 17:

stipulationum et judiciorum formulas,

id. Leg. 1, 4, 14:

interdictum,

id. Caecin. 21, 59:

poema,

id. ad Q. Fr. 3, 1, 4; cf. Hor. Ep. 2, 1, 77; Ov. Tr. 5, 12, 60:

senatus consultum,

Cic. Fam. 10, 22, 2:

testimonium,

id. Att. 15, 15, 1:

verba ad religionem deorum immortalium,

id. Dom. 47, 124:

de judicialibus causis aliqua,

Quint. 3, 6, 104:

aliquid de ratione dicendi, id. prooem. 1: quae de ortu vitaque Scapulae composita erant,

Tac. A. 16, 14:

Apion... inmortalitate donari a se scripsit ad quos aliqua conponebat, Plin. praef. § 25: carmen,

Cic. Mur. 12, 26:

carmina,

Tac. Or. 12; id. A. 3, 49:

epistulas,

id. ib. 2, 70:

litteras nomine Marcelli,

Liv. 27, 28, 4; Tac. A. 11, 20:

orationem habere ad conciliandos plebis animos conpositam,

Liv. 1, 35, 2:

blanditias tremula voce,

Tib. 1, 2, 91:

meditata manu verba trementi,

Ov. M. 9, 521:

versus,

Hor. S. 1, 4, 8:

mollem versum,

Prop. 1, 7, 19:

cantus,

Tib. 1, 2, 53:

in morem annalium,

Tac. Or. 22:

orationes adversus aliquem,

id. ib. 37:

litteras ad aliquem,

id. A. 15, 8; 14, 22:

probra in Gaium,

id. ib. 6, 9;

14, 50: multa et atrocia in Macronem,

id. ib. 6, 44 (38) et saep.—

Transf., of the subjects, etc., treated, to write about, treat, celebrate:

tuas laudes,

Tib. 4, 1, 35:

res gestas,

Hor. Ep. 2, 1, 251:

tempora Iliaca,

Vell. 1, 3, 2:

bellum Troicum,

id. 1, 5, 3:

Juli Africani vitam componendo, spem hominibus fecisti plurium ejus modi librorum,

Tac. Or. 14:

veteres populi Romani res,

id. A. 4, 32:

Neronis res,

id. ib. 1, 1; 11, 11.—

From the notion of closing.

To put away, put aside, put in place:

armamentis conplicandis, conponendis studuimus,

i. e. folding up the sails and lowering the masts, Plaut. Merc. 1, 2, 80:

(tempus) ad componenda armamenta expediendumque remigem,

Liv. 26, 39, 8:

vela contrahit malosque inclinat et simul armamenta componens, etc.,

id. 36, 44, 2:

arma,

Hor. C. 4, 14, 52:

tristes istos conpone libellos,

put aside, Prop. 1, 9, 13.—

To store up, put away, collect:

nec... Aut conponere opes norant aut parcere parto,

Verg. A. 8, 317:

ego conposito securus acervo Despiciam dites,

Tib. 1, 1, 77;

so fig.: condo et compono quae mox depromere possim,

Hor. Ep. 1, 1, 12.— So esp. to preserve, pack, put up fruits, meat, etc., for future use:

pernas,

Cato, R. R. 162, 12:

tergora (suis),

Col. 12, 55, 2: siccatos coliculos, id. 12, 9, 1:

caepam in fidelia,

id. 12, 10, 2:

herbas,

id. 12, 13, 2:

poma,

id. 12, 47, 5:

olivas,

Pall. Nov. 22, 5:

herbam olla nova,

Scrib. Comp. 60:

faenum,

Dig. 19, 2, 11, § 4:

fructus in urceis, capsellis,

ib. 33, 7, 12, §1.—

Of the ashes or remains of the dead, to adjust, lay out, to collect and inurn, inter, bury:

tu mea conpones et dices, ossa, Properti, Haec tua sunt,

Prop. 2, 24, 35 (3, 19, 19):

cinerem,

Ov. F. 3, 547:

cinerem ossaque,

Val. Fl. 7, 203:

sic ego conponi versus in ossa velim,

Tib. 3, 2, 26.—Hence, in gen., of persons, to bury:

quem... prope cognatos conpositum cineres,

Cat. 68, 98:

omnes composui (meos),

Hor. S. 1, 9, 28:

compositi busta avi,

Ov. F. 5, 426:

Pisonem Verania uxor... T. Vinium Crispina filia composuere,

Tac. H. 1, 47:

componi tumulo eodem,

Ov. M. 4, 157:

toro Mortua componar,

id. ib. 9, 504:

alto Conpositus lecto,

Pers. 3, 104:

aliquem terra,

Sil. 9, 95.—

To lay at rest, compose, quiet.

Of things: omnia noctis erant placida composta quiete, Varr. Atac. ap. Sen. Contr. 3, 16:

cum mare compositum est,

Ov. A. A. 3, 259:

aquas,

id. H. 13, 136:

fessum tumentes Composuit pelagus ventis patientibus undas,

Luc. 5, 702.—

Of persons:

nec vigilantibus, sed etiam quiete compositis,

Quint. 11, 2, 5:

ubi jam thalamis se conposuere,

Verg. G. 4, 189:

defessa membra,

id. ib. 4, 438:

si bene conpositus somno vinoque jacebit,

Ov. Am. 1, 4, 53.—

To end strife, confusion, etc., to compose, pacify, allay, settle, calm, appease, quiet, tranquillize, reconcile, etc., that which is disturbed or at variance.

With personal object:

aversos amicos,

Hor. S. 1, 5, 29:

ceteros clementia,

Tac. A. 12, 55:

comitia praetorum,

id. ib. 14, 28; id. H. 1, 85:

juvenes concitatos,

Quint. 1, 10, 32; cf.:

barbarum animos,

Tac. A. 14, 39:

gentem,

Sil. 17, 356.—Esp. of the mind:

prima (pars philosophiae) conponit animum,

Sen. Ep. 89, 9:

argumentum conpositae mentis,

id. ib. 2, 1; Cels. 3, 18; Sil. 11, 352:

mentem somno,

id. 3, 162:

religio saevas componit mentis,

id. 13, 317.—

Of places, countries, etc.:

C. Caesar componendae Armeniae deligitur,

Tac. A. 2, 4:

Campaniam,

id. H. 4, 3:

Daciam,

id. ib. 3, 53.—

With abstr. or indef. objects:

si possum hoc inter vos conponere,

Plaut. Curc. 5, 3, 23; cf.:

vides, inter nos sic haec potius cum bona Ut componamus gratia quam cum mala?

Ter. Phorm. 4, 3, 17:

gaudens conponi foedere bellum,

Verg. A. 12, 109; so,

bellum,

Sall. J. 97, 2; Nep. Hann. 6, 2; id. Alcib. 8, 3; Vell. 2, 25, 1; Asin. ap. Cic. Fam. 10, 33, 3:

bella,

Tac. A. 3, 56:

cum vellet pro communi amico controversias regum componere,

Caes. B. C. 3, 109:

uti per colloquia omnes controversiae componantur,

id. ib. 1, 9 fin.:

curas,

Verg. A. 4, 341; Sil. 12, 682:

lites,

Verg. E. 3, 108:

seditionem civilem,

Suet. Caes. 4:

statum Orientis,

id. Calig. 1:

Romanus Ardeae turbatas seditione res... composuit,

Liv. 4, 10, 6; 3, 53, 1:

legatorum res et bello turbatas,

id. 45, 16, 2:

res Germanicas,

Suet. Vit. 9:

discordias,

Tac. H. 4, 50:

compositis praesentibus,

id. A. 1, 45:

odia et certamina,

id. ib. 15, 2.—Less freq. transf., with the result as object:

pacem componi volo Meo patri cum matre,

Plaut. Merc. 5, 2, 113:

si pax cum Carthaginiensibus componi nequisset,

Liv. 30, 40, 13:

at me conposita pace fefellit Amor,

Prop. 2, 2, 2:

pax circa Brundusium composita,

Vell. 2, 75, 3:

pacem cum Pyrrho,

Just. 18, 2, 6; cf. D. 2. infra.—

Absol.:

coheredes mei conponere et transigere cupiebant,

Plin. Ep. 5, 1, 7; and so impers. pass.:

posteaquam id quod maxime volui fieri non potuit, ut componeretur,

Cic. Rosc. Am. 47, 136:

Pompei summam esse... voluntatem, ut componeretur atque ab armis discederetur,

Caes. B. C. 3, 16.—

Hence, to set right, to set in or restore to the proper place or condition, to adjust, etc.

In gen., to arrange, adjust, order, set in order:

aulaeis se superbis Aurea sponda, of one's attitude on a couch,

Verg. A. 1, 697:

ad ictum militaris gladii conposita cervice,

Sen. Cons. Marc. 26, 2:

diductis aedificia angulis vidimus moveri iterumque conponi,

id. Q. N. 6, 30, 4:

si ad rem pertinet, quomodo caelo adfecto conpositisque sideribus quodque animal oriatur,

Cic. Div. 2, 47, 98:

tibi enim gratias agebat, quod signa componenda suscepisses,

id. Att. 4, 9, 1.—

Esp., milit. t. t.:

se ad confligendum, Sisenn. ap. Non p. 257, 13: exercitum in hibernaculis, Sali J. 103, 1: in secunda (acie) cohortis, id. H. inc. Fragm. 44 Dietsch: stabant conpositi suis quisque ordinibus (opp. incompositi),

Liv. 44, 38, 11:

conpositi numero in turmas,

Verg. A. 11, 599:

cunctos licentia vagos compositus invadit = compositis ordinibus,

Tac. H. 4, 35:

agmen,

id. ib. 2, 89; 5, 1; id. A. 12, 16:

ordines,

id. H. 4, 33:

vagos paventesque Vitellianos, sua quemque apud signa, componunt,

id. ib. 3, 35:

pugnae exercitum,

id. A. 13, 40:

auxilia in numerum legionis,

id. ib. 2, 80 Nipp. ad loc.:

equitem per turmas,

id. ib. 15, 29:

insidias in montibus,

Just. 1, 3, 11.—

Of the order of words in language: quam lepide lexeis compostae! ut tesserulae omnes Arte pavimento atque emblemate vermiculato, Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; id. ap. Cic. Or. 44, 149; cf. id. ib. sq.:

ut aptior sit oratio, ipsa verba compone,

id. Brut. 17, 68.—

With reference to orderly appearance, etc., of the clothing, hair; the expression of the countenance, etc., to lay, smooth, adjust:

suon quisque loco'st? Vide capillum, satin compositu'st commode?

Plaut. Most. 1, 3, 97:

composito et delibuto capillo,

Cic. Rosc. Am. 46, 135:

comas,

Ov. R. Am. 679:

crines,

Verg. G. 4, 417:

ne turbarentur comae, quas componi, etc.,

Quint. 11, 3, 148:

togam,

to lay in proper folds, Hor. S. 2, 3, 77; Quint. 11, 3, 156; cf.:

nec tamen ante adiit... Quam se composuit, quam circumspexit amictus,

Ov. M. 4, 318:

pulvinum facili manu,

id. A. A. 1, 160; cf.

torum,

id. F. 3, 484:

jam libet componere voltus,

id. M. 13, 767:

vultu composito, ne laeti excessu principis, etc.,

Tac. A. 1, 7; Plin. Ep. 3, 16, 5; cf.:

(Tiberius) compositus ore,

id. ib. 2, 34:

vultum natura horridum... efferabat, componens ad speculum in omnem terrorem,

distorting, Suet. Calig. 50.—

In gen., to adjust, arrange, regulate, for the expression of something, or to accord with something; usu. ad aliquid:

ad abstinentiam rursus, non secus ac modo ad balineum animum vultumque conposui,

Plin. Ep. 7, 1, 6:

orationis ipsius vultus ad id, quod efficere intendimus, compositus,

Quint. 9, 1, 21:

utraque manu ad modum aliquid portantium composita,

id. 11, 3, 120:

ge. stum oratoris ad similitudinem saltationis,

id. 1, 11, 19:

figuram ad imitationem alterius scripturae,

id. 9, 2, 34:

nec ad votum composita civitas,

Tac. Or. 41:

cuncta ad decorem inperi conposita,

id. H. 1, 71:

cunctis ad tristitiam conpositis,

id. A. 3, 1. —Less freq. with dat.:

voltus conponere famae Taedet,

to adapt, Tib. 4, 7, 9:

venturis carbasa ventis,

Luc. 3, 596:

me quoque mittendis rectum componite telis,

id. 3, 717. —With in:

Nero itinera urbis... veste servili in dissimulationem sui compositus pererrabat,

disguised, made up, Tac. A. 13, 25. —

To bring to a particular form or condition, to dispose, arrange, set in order, contrive, devise, prepare.

With acc.:

ego itinera sic composueram, ut Nonis Quinctilibus Puteolis essem,

Cic. Att. 15, 26, 3:

quod adest memento Componere aequus,

Hor. C. 3, 29, 33:

conposita atque constituta re publica,

Cic. Leg. 3, 18, 42:

necdum compositis maturisve satis consiliis,

Liv. 4, 13, 5:

(diem) totum in consideranda causa componendaque posuisse,

Cic. Brut. 22, 87:

tempus in cognoscendis componendisque causis consumere,

id. Or. 42, 143:

ex sententia omnibus rebus paratis conpositisque,

Sall. J. 43, 5; 94, 1:

in senatu cuncta longis aliorum principatibus composita statim decernuntur,

Tac. H. 2, 55:

dum quae forent firmando Neronis imperio componuntur,

id. A. 12, 68.—

With ad or in and acc. of the purpose for which, or the example according to which, etc.:

cum alteri placeat auspicia ista ad utilitatem esse rei publicae conposita,

Cic. Leg. 2, 13, 32:

omnia ad voluptatem multitudinis inperitae,

Quint. 10, 1, 43:

animum ad omnes casus,

id. 12, 9, 20; Val. Fl. 1, 321:

satis igitur in hoc nos componet multa scribendi exercitatio,

Quint. 9, 4, 114:

cultum victumque non ad nova exempla conponere, sed ut majorum mores suadent,

Sen. Tranq. 9, 2. —

To arrange in agreement with others, to agree upon, contrive, devise, invent, conspire to make, etc.

In gen.: eum allegaverunt, suom qui servom diceret Cum auro esse apud me: conposita est fallacia, [p. 393] Ut, etc., Plaut. Poen. 3, 5, 29:

quin jam virginem Despondi: res composita'st,

Ter. Ad. 4, 7, 17:

ita causa componitur, ut item palaestritae Bidini peterent ab Epicrate hereditatem,

Cic. Verr. 2, 2, 22, § 54:

societatem praedarum cum latronibus conposuisse,

Sall. H. 4, 11 Dietsch:

crimen ab inimicis Romae conpositum,

Cic. Verr. 2, 3, 61, § 141:

conpositis inter se rebus,

Sall. J. 66, 2:

ita conposito dolo digrediuntur,

id. ib. 111, 4:

conposito jam consilio,

Liv. 3, 53, 3: ceteri proditores ea quae composita erant exspectabant;

convenerat autem, etc.,

id. 25, 9, 8:

sub noctem susurri Composita repetantur hora,

Hor. C. 1, 9, 20:

ictum jam foedus, et omnes Conpositae leges,

Verg. A. 12, 315:

compositis notis,

Tib. 1, 2, 22:

crimen ac dolum ultro,

Tac. H. 1, 34:

proditionem,

id. ib. 2, 100:

seditionem,

id. ib. 4, 14:

insidias,

id. ib. 5, 22; id. A. 12, 54; 13, 47: pacem componere, v. B. 5. supra.—

With rel.-clause:

cum summa concordia, quos dimitterent, quos retinerent, composuerunt,

Liv. 40, 40, 14.—

With inf.:

ii, secretis conloquiis conponunt Gallos concire,

Tac. A. 3, 40.—

Pass. impers.:

ut domi compositum cum Marcio erat,

Liv. 2, 37, 1.—

With ut and subj.:

compositum inter ipsos ut Latiaris strueret dolum,

Tac. A. 4, 68; cf. P. a. subst. —

In gen., to feign, invent, devise, contrive, in order to deceive or delude, etc.: composita dicta, Att. ap. Non. p. 260, 22 (Trag. Rel. v. 47 Rib.):

ne tu istic hodie malo tuo conpositis mendaciis Advenisti,

Plaut. Am. 1, 1, 211:

nec bene mendaci risus conponitur ore,

Tib. 3, 6, 35 (3, 7, 3):

sed vobis facile'st verba et conponere fraudes,

Prop. 2, 9, 31:

insidias in me conponis inanes,

id. 2, 32 (3, 30), 19:

compositas insidias fatoque evitatas ementitur,

Tac. A. 13, 47:

si haec fabulosa et composita videntur,

id. Or. 12; id. Agr. 40:

quae ut augendae famae composita, sic reliqua non in obscuro habentur,

id. A. 15, 16; cf.:

vetustatem, ut cetera, in majus conponentem altores Jovis celebravisse,

exaggerating, Sall. H. 3, 60 Dietsch.— Part. perf. with in and acc., pretending, assuming the appearance or expression:

(Domitianus) paratus simulatione, in adrogantiam compositus audiit preces,

Tac. Agr. 42:

is in maestitiam compositus,

id. H. 2, 9; 1, 54:

in securitatem,

id. A. 3, 44.—Rarely with ad:

tunc compositus ad maestitiam,

Tac. A. 13, 20.— Hence, P. a.: compŏsĭtus ( - postus), a, um.

Well-arranged, ordered, or constituted, orderly, regular:

quae (injuria) dum foris sunt, nil videtur mundius, Nec magis compositum quicquam nec magis elegans,

Ter. Eun. 5, 4, 13: admiratus sum... sunchusin litterularum, quae solent tuae compositissimae et clarissimae esse, Cic. Att. 6, 9, 1:

acrior impetu atque animis quam compositior ullo ordine pugna fuit,

Liv. 28, 22, 13:

intellegitur, etiamsi non adjecero, conpositum ordinatumque fore talem virum,

Sen. Vit. Beat. 8, 3:

composita et quieta et beata respublica,

Tac. Or. 36. —Of writings:

quare in his quoque libris erant eadem aliqua... omnia vero compositiora et elaborata,

Quint. 1, pr. § 8; cf.:

illa quae curam fatentur et ficta atque composita videri etiam volunt,

elaborate, id. 8, pr. § 23.— Transf., of the orator himself:

si aut compositi oratoris bene structam collocationem dissolvas permutatione verborum,

Cic. Or. 70, 232.—

Fitly disposed for any purpose, prepared, apt, fit, adapted, qualified, suitable, ready:

perficiam ut nemo umquam paratior, vigilantior, compositior ad judicium venisse videatur,

Cic. Verr. 1, 1, 11; so,

equus bene natura compositus,

Auct. Her. 4, 46, 59.— With ad or in and acc., or with dat.:

arte quadam ab juventa in ostentationem (virtutum) compositus,

Liv. 26, 19, 3 Weissenb. ad loc.:

alius historiae magis idoneus, alius compositus ad carmen,

Quint. 2, 8, 7:

aeque in adulationem compositus (sacerdos),

Curt. 4, 7, 26:

(Attici) non maxime ad risum compositi,

Quint. 6, 3, 18:

natura atque arte compositus alliciendis etiam Muciani moribus,

Tac. H. 2, 5.—

Quiet, peaceful, undisturbed, calm, composed, unimpassioned, etc.:

ut peractis quae agenda fuerint salvo jam et composito die possis ibi manere,

Plin. Ep. 2, 17, 2:

lenis et nitidi et compositi generis amatores,

Quint. 10, 1, 44:

actio,

id. 11, 3, 110:

aetas,

mature, sedate, Tac. A. 13, 1: adfectus mites atque compositi, Quint. 6, 2, 9:

supercilium (opp. erectum),

id. 11, 3, 74:

repetitio eorum (civium) labefactabat compositam civitatem,

Flor. 3, 23, 3.—

Compound, composite, made up of parts (opp. simplex):

verba,

Quint. 1, 5, 3; 1, 6, 38; 7, 9, 5:

voces,

id. 1, 5, 65; cf. id. 1, 5, 9; 2, 12, 3.—Hence, subst.: compŏsĭtum ( conp-), i, n., that which is agreed, an agreement, compact, etc.; only abl. in the phrases,

Ex composito, according to agreement, by agreement, in concert, Sall. H. 2, 12 Dietsch:

tum ex composito orta vis,

Liv. 1, 9, 10; 5, 14, 2; 36, 25, 1; 40, 48, 4; Suet. Claud. 37; Tac. H. 4, 66.—

De composito, by agreement, App. Mag. 1, p. 273; and,

More rarely in the same sense, composito alone, Ter. Phorm. 5, 1, 29; Nep. Dat. 6, 6; Verg. A. 2, 129.—Hence also adv.: compŏsĭtē ( conp-), in an orderly, regular, or skilful manner, orderly, regularly, properly (class. but rare;

not in Quint.): ambulare,

Col. 6, 2, 5:

indutus,

Gell. 1, 5, 2:

composite et apte dicere,

Cic. Or. 71, 236:

composite, ornate, copiose eloqui,

id. De Or. 1, 11, 48:

composite atque magnifice casum reipublicae miserati,

Sall. C. 51, 9:

bene et composite disseruit,

id. Ib. 52.— Comp.:

compositius cuncta quam festinantius agerent,

Tac. A. 15, 3.

com-pōno ( conp-), posui (COMPOSEIVERVNT, C. I. L. 1, 199, 2), positum (compostus, Plaut. Mil. 4, 7, 21 Lorenz; Verg. A. 1, 249; Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; Varr ap. Sen. Ep. 56, 6), 3, v. a., to put, place, lay, bring or set together, to unite, join, connect, collect, aggregate, compose, to order, arrange, adjust, etc. (class. and very freq.).

In gen., of different objects.

To bring into union, gather, collect, put together.

Of things in gen.:

aridum lignum,

Hor. C. 3, 17, 14:

composita fronde,

Prop. 1, 20, 22:

uvas in tecto in cratibus,

Cato, R. R. 112, 2:

in quo (loco) erant ea conposita, quibus rex te numerare constituerat,

Cic. Deiot. 6, 17:

(amomum) manipulatim leniter componitur,

Plin. 12, 13, 28, § 48:

amphoras in culleum,

Cato, R. R. 113, 2:

ligna in caminum,

id. ib. 37, 5.—

To bring into contact, fit together, join:

quid... in operibus manu factis tam compositum tamque compactum et coagmentatum inveniri potest?

Cic. Fin. 3, 22, 74: cum poclo bibo eodem, amplector, labra labellis conpono, Lucil. ap. Non. p. 260, 28:

tum latus conponit lateri et cum pectore pectus,

id. ib. p. 260, 30:

conponens manibusque manus atque ori bus ora,

Verg. A. 8, 486:

Mercurio Sais fertur Virgineum conposuisse latus,

Prop. 2, 2, 12; cf.

caput,

Tib. 1, 5, 8.—Hence, of broken limbs, etc., med. t. t., to set:

ossa,

Cels. 8, 10, 2:

jugulum,

id. 8, 8, 8 et saep.—

Esp., to pack up for a journey, etc.:

omnia composta sunt quae donavi,

Plaut. Mil. 4, 7, 21:

i ergo intro et compone quae tecum simul Ferantur,

Ter. Hec. 4, 3, 5:

dum tota domus raeda componitur una,

Juv. 3, 10.—

Of persons:

is (Saturnus) genus indocile ac dispersum montibus altis Composuit,

Verg. A. 8, 322:

et tabula una duos poterit componere amantes,

Prop. 2, 26, 33 (3, 22, 13); cf. II. C. 5. infra.—

To bring together in hostility, to oppose, to couple, pair, match in combat (cf. compositio, III.); esp. of gladiators, etc.: Samnis, spurcus homo, cum Pacideiano conponitur, optimus multo Post homines natos gladiator qui fuit unus, Lucil. Sat. ap. Non. p. 257, 18; cf. Cic. Opt. Gen. 6, 17:

Rupili et Persi par pugnat, uti non Compositum melius cum Bitho Bacchius,

Hor. S. 1, 7, 20 Orell. ad loc.:

staturam habere Threcis cum Threce conpositi,

Sen. Q. N. 4, praef. 8;

and in gen.: si quis casus duos inter se bonos viros composuerit,

Quint. 2, 17, 34:

cuive virum mallem memet componere,

Sil. 10, 70:

componimur Vecordi Decio,

id. 11, 212:

hunc fatis,

id. 1, 39:

cum ventis, pelagique furentibus undis Composuit mortale genus,

Luc. 3, 196;

and fig.: pergis pugnantia secum Frontibus adversis componere,

Hor. S. 1, 1, 103:

ecce par deo dignum, vir fortis cum fortuna mala conpositus,

Sen. Prov. 1, 2, 9:

non illa (rhetorice) secum ipsa componitur,

Quint. 2, 17, 33;

and of a judicial contest: accita Epicharis et cum indice composita,

confronted, Tac. A. 15, 51; 16, 10.—

To oppose by way of comparison, to compare, contrast.

With acc. and dat.: quid est, cur componere ausis mihi te aut me tibi? Att. ap. Non. p. 257, 15 (Trag. Rel. v. 147 Rib.):

nec divis homines componier aequom'st,

Cat. 68, 141: composita dicta evolvunt, Quae cum componas, dicta factis discrepant, Att. ap. Non. p. 260, 21 (Trag. Rel. v. 48 Rib.):

si parva licet conponere magnis,

Verg. G. 4, 176:

parvis conponere magna solebam,

id. E. 1, 23; Ov. M. 5, [p. 392] 416:

audes cladi componere nostrae, Nympha, tuam?

id. ib. 15, 530:

divinis humana,

Aus. Ecl. 1, 10.—

With acc. and cum:

ubi Metelli dicta cum factis conposuit,

Sall. J. 48, 1: causam suam cum causa adversarii. Quint. 7, 2, 22.

In partic.

Of the parts of a whole, or of a whole as made up of parts.

To bring together, compose, compound, make up, mix, construct.

With ex:

exercitus ejus conpositus ex variis gentibus,

Sall. J. 18, 3:

genus humanum ex corpore et anima conpositum,

id. ib. 2, 1:

liber ex alienis orationibus compositus,

Cic. Div. in Caecil. 14, 47:

antidoton... ex multis atque interim contrariis quoque inter se effectibus,

Quint. 1, 10, 6:

ex quo (umore) componi debet (medicamentum),

Cels. 6, 7, 1 fin. —

With abl.:

mensam gramine,

Sil. 15, 51.—

With acc. alone:

medicamentum,

Col. 6, 4, 1; Scrib. Comp. 10.—

Esp., of buildings, etc., to construct, build:

qui cuncta conposuit,

i. e. the Creator, Cic. Univ. 13:

urbem,

Verg. A. 3, 387:

illa (templa) deis,

Ov. F. 1, 708 Burm. ad loc.:

aggere conposito tumuli,

Verg. A. 7, 6:

deletas Thebas,

Prop. 2, 6, 5.—

Of words, to compound:

vitilitigatores ex vitiis et litigatoribus, Plin. praef. § 32: verba composita (opp. simplicia),

Quint. 1, 5, 3.—

Of writings, speeches, etc.

To compose, write, construct (very freq.):

leges,

Lucr. 4, 966:

compone hoc, quod postulo, de argento: de reliquo videro,

Cic. Verr. 2, 4, 16, § 36:

quartum librum,

id. de Or. 2, 55, 224:

libros,

id. Fam. 16, 20; Plin. Ep. 9, 9, 1:

libellos,

Quint. 12, 8, 5:

actiones,

Cic. Att. 6, 1, 8; Quint. 11, 3, 68:

argumentum,

Cic. Att. 15, 4, 3:

edictum eis verbis,

id. Verr. 2, 1, 45, § 116:

edictum eorum arbitratu,

id. ib. 2, 1, 46, §

119: artes,

books of instruction, id. Brut. 12, 48; id. Ac. 2, 13, 40:

artificium,

id. de Or. 2, 19, 83:

commentarium consulatus mei,

id. Att. 1, 19, 10; Quint. 1, 8, 19:

quarum (litterarum) exemplum,

Cic. Agr. 2, 20, 53:

quandam disciplinae formulam,

id. Ac. 1, 4, 17:

stipulationum et judiciorum formulas,

id. Leg. 1, 4, 14:

interdictum,

id. Caecin. 21, 59:

poema,

id. ad Q. Fr. 3, 1, 4; cf. Hor. Ep. 2, 1, 77; Ov. Tr. 5, 12, 60:

senatus consultum,

Cic. Fam. 10, 22, 2:

testimonium,

id. Att. 15, 15, 1:

verba ad religionem deorum immortalium,

id. Dom. 47, 124:

de judicialibus causis aliqua,

Quint. 3, 6, 104:

aliquid de ratione dicendi, id. prooem. 1: quae de ortu vitaque Scapulae composita erant,

Tac. A. 16, 14:

Apion... inmortalitate donari a se scripsit ad quos aliqua conponebat, Plin. praef. § 25: carmen,

Cic. Mur. 12, 26:

carmina,

Tac. Or. 12; id. A. 3, 49:

epistulas,

id. ib. 2, 70:

litteras nomine Marcelli,

Liv. 27, 28, 4; Tac. A. 11, 20:

orationem habere ad conciliandos plebis animos conpositam,

Liv. 1, 35, 2:

blanditias tremula voce,

Tib. 1, 2, 91:

meditata manu verba trementi,

Ov. M. 9, 521:

versus,

Hor. S. 1, 4, 8:

mollem versum,

Prop. 1, 7, 19:

cantus,

Tib. 1, 2, 53:

in morem annalium,

Tac. Or. 22:

orationes adversus aliquem,

id. ib. 37:

litteras ad aliquem,

id. A. 15, 8; 14, 22:

probra in Gaium,

id. ib. 6, 9;

14, 50: multa et atrocia in Macronem,

id. ib. 6, 44 (38) et saep.—

Transf., of the subjects, etc., treated, to write about, treat, celebrate:

tuas laudes,

Tib. 4, 1, 35:

res gestas,

Hor. Ep. 2, 1, 251:

tempora Iliaca,

Vell. 1, 3, 2:

bellum Troicum,

id. 1, 5, 3:

Juli Africani vitam componendo, spem hominibus fecisti plurium ejus modi librorum,

Tac. Or. 14:

veteres populi Romani res,

id. A. 4, 32:

Neronis res,

id. ib. 1, 1; 11, 11.—

From the notion of closing.

To put away, put aside, put in place:

armamentis conplicandis, conponendis studuimus,

i. e. folding up the sails and lowering the masts, Plaut. Merc. 1, 2, 80:

(tempus) ad componenda armamenta expediendumque remigem,

Liv. 26, 39, 8:

vela contrahit malosque inclinat et simul armamenta componens, etc.,

id. 36, 44, 2:

arma,

Hor. C. 4, 14, 52:

tristes istos conpone libellos,

put aside, Prop. 1, 9, 13.—

To store up, put away, collect:

nec... Aut conponere opes norant aut parcere parto,

Verg. A. 8, 317:

ego conposito securus acervo Despiciam dites,

Tib. 1, 1, 77;

so fig.: condo et compono quae mox depromere possim,

Hor. Ep. 1, 1, 12.— So esp. to preserve, pack, put up fruits, meat, etc., for future use:

pernas,

Cato, R. R. 162, 12:

tergora (suis),

Col. 12, 55, 2: siccatos coliculos, id. 12, 9, 1:

caepam in fidelia,

id. 12, 10, 2:

herbas,

id. 12, 13, 2:

poma,

id. 12, 47, 5:

olivas,

Pall. Nov. 22, 5:

herbam olla nova,

Scrib. Comp. 60:

faenum,

Dig. 19, 2, 11, § 4:

fructus in urceis, capsellis,

ib. 33, 7, 12, §1.—

Of the ashes or remains of the dead, to adjust, lay out, to collect and inurn, inter, bury:

tu mea conpones et dices, ossa, Properti, Haec tua sunt,

Prop. 2, 24, 35 (3, 19, 19):

cinerem,

Ov. F. 3, 547:

cinerem ossaque,

Val. Fl. 7, 203:

sic ego conponi versus in ossa velim,

Tib. 3, 2, 26.—Hence, in gen., of persons, to bury:

quem... prope cognatos conpositum cineres,

Cat. 68, 98:

omnes composui (meos),

Hor. S. 1, 9, 28:

compositi busta avi,

Ov. F. 5, 426:

Pisonem Verania uxor... T. Vinium Crispina filia composuere,

Tac. H. 1, 47:

componi tumulo eodem,

Ov. M. 4, 157:

toro Mortua componar,

id. ib. 9, 504:

alto Conpositus lecto,

Pers. 3, 104:

aliquem terra,

Sil. 9, 95.—

To lay at rest, compose, quiet.

Of things: omnia noctis erant placida composta quiete, Varr. Atac. ap. Sen. Contr. 3, 16:

cum mare compositum est,

Ov. A. A. 3, 259:

aquas,

id. H. 13, 136:

fessum tumentes Composuit pelagus ventis patientibus undas,

Luc. 5, 702.—

Of persons:

nec vigilantibus, sed etiam quiete compositis,

Quint. 11, 2, 5:

ubi jam thalamis se conposuere,

Verg. G. 4, 189:

defessa membra,

id. ib. 4, 438:

si bene conpositus somno vinoque jacebit,

Ov. Am. 1, 4, 53.—

To end strife, confusion, etc., to compose, pacify, allay, settle, calm, appease, quiet, tranquillize, reconcile, etc., that which is disturbed or at variance.

With personal object:

aversos amicos,

Hor. S. 1, 5, 29:

ceteros clementia,

Tac. A. 12, 55:

comitia praetorum,

id. ib. 14, 28; id. H. 1, 85:

juvenes concitatos,

Quint. 1, 10, 32; cf.:

barbarum animos,

Tac. A. 14, 39:

gentem,

Sil. 17, 356.—Esp. of the mind:

prima (pars philosophiae) conponit animum,

Sen. Ep. 89, 9:

argumentum conpositae mentis,

id. ib. 2, 1; Cels. 3, 18; Sil. 11, 352:

mentem somno,

id. 3, 162:

religio saevas componit mentis,

id. 13, 317.—

Of places, countries, etc.:

C. Caesar componendae Armeniae deligitur,

Tac. A. 2, 4:

Campaniam,

id. H. 4, 3:

Daciam,

id. ib. 3, 53.—

With abstr. or indef. objects:

si possum hoc inter vos conponere,

Plaut. Curc. 5, 3, 23; cf.:

vides, inter nos sic haec potius cum bona Ut componamus gratia quam cum mala?

Ter. Phorm. 4, 3, 17:

gaudens conponi foedere bellum,

Verg. A. 12, 109; so,

bellum,

Sall. J. 97, 2; Nep. Hann. 6, 2; id. Alcib. 8, 3; Vell. 2, 25, 1; Asin. ap. Cic. Fam. 10, 33, 3:

bella,

Tac. A. 3, 56:

cum vellet pro communi amico controversias regum componere,

Caes. B. C. 3, 109:

uti per colloquia omnes controversiae componantur,

id. ib. 1, 9 fin.:

curas,

Verg. A. 4, 341; Sil. 12, 682:

lites,

Verg. E. 3, 108:

seditionem civilem,

Suet. Caes. 4:

statum Orientis,

id. Calig. 1:

Romanus Ardeae turbatas seditione res... composuit,

Liv. 4, 10, 6; 3, 53, 1:

legatorum res et bello turbatas,

id. 45, 16, 2:

res Germanicas,

Suet. Vit. 9:

discordias,

Tac. H. 4, 50:

compositis praesentibus,

id. A. 1, 45:

odia et certamina,

id. ib. 15, 2.—Less freq. transf., with the result as object:

pacem componi volo Meo patri cum matre,

Plaut. Merc. 5, 2, 113:

si pax cum Carthaginiensibus componi nequisset,

Liv. 30, 40, 13:

at me conposita pace fefellit Amor,

Prop. 2, 2, 2:

pax circa Brundusium composita,

Vell. 2, 75, 3:

pacem cum Pyrrho,

Just. 18, 2, 6; cf. D. 2. infra.—

Absol.:

coheredes mei conponere et transigere cupiebant,

Plin. Ep. 5, 1, 7; and so impers. pass.:

posteaquam id quod maxime volui fieri non potuit, ut componeretur,

Cic. Rosc. Am. 47, 136:

Pompei summam esse... voluntatem, ut componeretur atque ab armis discederetur,

Caes. B. C. 3, 16.—

Hence, to set right, to set in or restore to the proper place or condition, to adjust, etc.

In gen., to arrange, adjust, order, set in order:

aulaeis se superbis Aurea sponda, of one's attitude on a couch,

Verg. A. 1, 697:

ad ictum militaris gladii conposita cervice,

Sen. Cons. Marc. 26, 2:

diductis aedificia angulis vidimus moveri iterumque conponi,

id. Q. N. 6, 30, 4:

si ad rem pertinet, quomodo caelo adfecto conpositisque sideribus quodque animal oriatur,

Cic. Div. 2, 47, 98:

tibi enim gratias agebat, quod signa componenda suscepisses,

id. Att. 4, 9, 1.—

Esp., milit. t. t.:

se ad confligendum, Sisenn. ap. Non p. 257, 13: exercitum in hibernaculis, Sali J. 103, 1: in secunda (acie) cohortis, id. H. inc. Fragm. 44 Dietsch: stabant conpositi suis quisque ordinibus (opp. incompositi),

Liv. 44, 38, 11:

conpositi numero in turmas,

Verg. A. 11, 599:

cunctos licentia vagos compositus invadit = compositis ordinibus,

Tac. H. 4, 35:

agmen,

id. ib. 2, 89; 5, 1; id. A. 12, 16:

ordines,

id. H. 4, 33:

vagos paventesque Vitellianos, sua quemque apud signa, componunt,

id. ib. 3, 35:

pugnae exercitum,

id. A. 13, 40:

auxilia in numerum legionis,

id. ib. 2, 80 Nipp. ad loc.:

equitem per turmas,

id. ib. 15, 29:

insidias in montibus,

Just. 1, 3, 11.—

Of the order of words in language: quam lepide lexeis compostae! ut tesserulae omnes Arte pavimento atque emblemate vermiculato, Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; id. ap. Cic. Or. 44, 149; cf. id. ib. sq.:

ut aptior sit oratio, ipsa verba compone,

id. Brut. 17, 68.—

With reference to orderly appearance, etc., of the clothing, hair; the expression of the countenance, etc., to lay, smooth, adjust:

suon quisque loco'st? Vide capillum, satin compositu'st commode?

Plaut. Most. 1, 3, 97:

composito et delibuto capillo,

Cic. Rosc. Am. 46, 135:

comas,

Ov. R. Am. 679:

crines,

Verg. G. 4, 417:

ne turbarentur comae, quas componi, etc.,

Quint. 11, 3, 148:

togam,

to lay in proper folds, Hor. S. 2, 3, 77; Quint. 11, 3, 156; cf.:

nec tamen ante adiit... Quam se composuit, quam circumspexit amictus,

Ov. M. 4, 318:

pulvinum facili manu,

id. A. A. 1, 160; cf.

torum,

id. F. 3, 484:

jam libet componere voltus,

id. M. 13, 767:

vultu composito, ne laeti excessu principis, etc.,

Tac. A. 1, 7; Plin. Ep. 3, 16, 5; cf.:

(Tiberius) compositus ore,

id. ib. 2, 34:

vultum natura horridum... efferabat, componens ad speculum in omnem terrorem,

distorting, Suet. Calig. 50.—

In gen., to adjust, arrange, regulate, for the expression of something, or to accord with something; usu. ad aliquid:

ad abstinentiam rursus, non secus ac modo ad balineum animum vultumque conposui,

Plin. Ep. 7, 1, 6:

orationis ipsius vultus ad id, quod efficere intendimus, compositus,

Quint. 9, 1, 21:

utraque manu ad modum aliquid portantium composita,

id. 11, 3, 120:

ge. stum oratoris ad similitudinem saltationis,

id. 1, 11, 19:

figuram ad imitationem alterius scripturae,

id. 9, 2, 34:

nec ad votum composita civitas,

Tac. Or. 41:

cuncta ad decorem inperi conposita,

id. H. 1, 71:

cunctis ad tristitiam conpositis,

id. A. 3, 1. —Less freq. with dat.:

voltus conponere famae Taedet,

to adapt, Tib. 4, 7, 9:

venturis carbasa ventis,

Luc. 3, 596:

me quoque mittendis rectum componite telis,

id. 3, 717. —With in:

Nero itinera urbis... veste servili in dissimulationem sui compositus pererrabat,

disguised, made up, Tac. A. 13, 25. —

To bring to a particular form or condition, to dispose, arrange, set in order, contrive, devise, prepare.

With acc.:

ego itinera sic composueram, ut Nonis Quinctilibus Puteolis essem,

Cic. Att. 15, 26, 3:

quod adest memento Componere aequus,

Hor. C. 3, 29, 33:

conposita atque constituta re publica,

Cic. Leg. 3, 18, 42:

necdum compositis maturisve satis consiliis,

Liv. 4, 13, 5:

(diem) totum in consideranda causa componendaque posuisse,

Cic. Brut. 22, 87:

tempus in cognoscendis componendisque causis consumere,

id. Or. 42, 143:

ex sententia omnibus rebus paratis conpositisque,

Sall. J. 43, 5; 94, 1:

in senatu cuncta longis aliorum principatibus composita statim decernuntur,

Tac. H. 2, 55:

dum quae forent firmando Neronis imperio componuntur,

id. A. 12, 68.—

With ad or in and acc. of the purpose for which, or the example according to which, etc.:

cum alteri placeat auspicia ista ad utilitatem esse rei publicae conposita,

Cic. Leg. 2, 13, 32:

omnia ad voluptatem multitudinis inperitae,

Quint. 10, 1, 43:

animum ad omnes casus,

id. 12, 9, 20; Val. Fl. 1, 321:

satis igitur in hoc nos componet multa scribendi exercitatio,

Quint. 9, 4, 114:

cultum victumque non ad nova exempla conponere, sed ut majorum mores suadent,

Sen. Tranq. 9, 2. —

To arrange in agreement with others, to agree upon, contrive, devise, invent, conspire to make, etc.

In gen.: eum allegaverunt, suom qui servom diceret Cum auro esse apud me: conposita est fallacia, [p. 393] Ut, etc., Plaut. Poen. 3, 5, 29:

quin jam virginem Despondi: res composita'st,

Ter. Ad. 4, 7, 17:

ita causa componitur, ut item palaestritae Bidini peterent ab Epicrate hereditatem,

Cic. Verr. 2, 2, 22, § 54:

societatem praedarum cum latronibus conposuisse,

Sall. H. 4, 11 Dietsch:

crimen ab inimicis Romae conpositum,

Cic. Verr. 2, 3, 61, § 141:

conpositis inter se rebus,

Sall. J. 66, 2:

ita conposito dolo digrediuntur,

id. ib. 111, 4:

conposito jam consilio,

Liv. 3, 53, 3: ceteri proditores ea quae composita erant exspectabant;

convenerat autem, etc.,

id. 25, 9, 8:

sub noctem susurri Composita repetantur hora,

Hor. C. 1, 9, 20:

ictum jam foedus, et omnes Conpositae leges,

Verg. A. 12, 315:

compositis notis,

Tib. 1, 2, 22:

crimen ac dolum ultro,

Tac. H. 1, 34:

proditionem,

id. ib. 2, 100:

seditionem,

id. ib. 4, 14:

insidias,

id. ib. 5, 22; id. A. 12, 54; 13, 47: pacem componere, v. B. 5. supra.—

With rel.-clause:

cum summa concordia, quos dimitterent, quos retinerent, composuerunt,

Liv. 40, 40, 14.—

With inf.:

ii, secretis conloquiis conponunt Gallos concire,

Tac. A. 3, 40.—

Pass. impers.:

ut domi compositum cum Marcio erat,

Liv. 2, 37, 1.—

With ut and subj.:

compositum inter ipsos ut Latiaris strueret dolum,

Tac. A. 4, 68; cf. P. a. subst. —

In gen., to feign, invent, devise, contrive, in order to deceive or delude, etc.: composita dicta, Att. ap. Non. p. 260, 22 (Trag. Rel. v. 47 Rib.):

ne tu istic hodie malo tuo conpositis mendaciis Advenisti,

Plaut. Am. 1, 1, 211:

nec bene mendaci risus conponitur ore,

Tib. 3, 6, 35 (3, 7, 3):

sed vobis facile'st verba et conponere fraudes,

Prop. 2, 9, 31:

insidias in me conponis inanes,

id. 2, 32 (3, 30), 19:

compositas insidias fatoque evitatas ementitur,

Tac. A. 13, 47:

si haec fabulosa et composita videntur,

id. Or. 12; id. Agr. 40:

quae ut augendae famae composita, sic reliqua non in obscuro habentur,

id. A. 15, 16; cf.:

vetustatem, ut cetera, in majus conponentem altores Jovis celebravisse,

exaggerating, Sall. H. 3, 60 Dietsch.— Part. perf. with in and acc., pretending, assuming the appearance or expression:

(Domitianus) paratus simulatione, in adrogantiam compositus audiit preces,

Tac. Agr. 42:

is in maestitiam compositus,

id. H. 2, 9; 1, 54:

in securitatem,

id. A. 3, 44.—Rarely with ad:

tunc compositus ad maestitiam,

Tac. A. 13, 20.— Hence, P. a.: compŏsĭtus ( - postus), a, um.

Well-arranged, ordered, or constituted, orderly, regular:

quae (injuria) dum foris sunt, nil videtur mundius, Nec magis compositum quicquam nec magis elegans,

Ter. Eun. 5, 4, 13: admiratus sum... sunchusin litterularum, quae solent tuae compositissimae et clarissimae esse, Cic. Att. 6, 9, 1:

acrior impetu atque animis quam compositior ullo ordine pugna fuit,

Liv. 28, 22, 13:

intellegitur, etiamsi non adjecero, conpositum ordinatumque fore talem virum,

Sen. Vit. Beat. 8, 3:

composita et quieta et beata respublica,

Tac. Or. 36. —Of writings:

quare in his quoque libris erant eadem aliqua... omnia vero compositiora et elaborata,

Quint. 1, pr. § 8; cf.:

illa quae curam fatentur et ficta atque composita videri etiam volunt,

elaborate, id. 8, pr. § 23.— Transf., of the orator himself:

si aut compositi oratoris bene structam collocationem dissolvas permutatione verborum,

Cic. Or. 70, 232.—

Fitly disposed for any purpose, prepared, apt, fit, adapted, qualified, suitable, ready:

perficiam ut nemo umquam paratior, vigilantior, compositior ad judicium venisse videatur,

Cic. Verr. 1, 1, 11; so,

equus bene natura compositus,

Auct. Her. 4, 46, 59.— With ad or in and acc., or with dat.:

arte quadam ab juventa in ostentationem (virtutum) compositus,

Liv. 26, 19, 3 Weissenb. ad loc.:

alius historiae magis idoneus, alius compositus ad carmen,

Quint. 2, 8, 7:

aeque in adulationem compositus (sacerdos),

Curt. 4, 7, 26:

(Attici) non maxime ad risum compositi,

Quint. 6, 3, 18:

natura atque arte compositus alliciendis etiam Muciani moribus,

Tac. H. 2, 5.—